Νομικές αλλά και πολιτικές πτυχές από την υπόθεση της ποινικής δίωξης της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής αναδεικνύουν με τις παρεμβάσεις τους τρεις καθηγητές πανεπιστημίου οι οποίοι έγραψαν για την "Αυγή" της Κυριακής. Πρόκειται για τους Μιχάλη Σταθόπουλο, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, τέως πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και τέως υπουργό Δικαιοσύνης, Κώστα Χ. Χρυσόγονο, καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και τον Γιώργο Κατρούγκαλο, καθηγητή Δημοσίου Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Προχωρούν σε κρίσιμες επισημάνσεις που αφορούν τόσο τον νομικό και πολιτικό χειρισμό της υπόθεσης, από τη στιγμή που πήρε τον δρόμο της Δικαιοσύνης, όσο και την οικονομική και κοινωνική συγκυρία της περιόδου των Μνημονίων μέσα στην οποία αναπτύχθηκε η Χρυσή Αυγή.

Γιώργος Κατρούγκαλος: Ο νέος τυχοδιωκτισμός

Εκ πρώτης όψεως, το πραξικόπημα της κατάργησης της ΕΡΤ και η πρόσφατη πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την ποινική δίωξη της Χρυσής Αυγής δεν έχουν καμιά ομοιότητα. Το μαύρο στη δημόσια τηλεόραση φαίνεται να μην έχει καμιά σχέση με την ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος της κοινωνίας, να σταματήσει επιτέλους η ατιμωρησία των εγκλημάτων των νεοναζί. Και οι δύο όμως κυβερνητικοί χειρισμοί έχουν ένα κοινό γνώρισμα: αποτελούν καθαρά επικοινωνιακά τεχνάσματα, που επιδιώκουν εντελώς άλλους σκοπούς από τους διακηρυγμένους.
Και οι δύο εξυπηρετούν μία μικροκομματική σκοπιμότητα, να εμφανιστεί ο πρωθυπουργός ότι «σπάει αυγά», ως εγγυητής της σταθερότητας τώρα, ως μεταρρυθμιστής (μαζί με τον αντι-διαφθορέα κ. Κεδίκογλου) στην περίπτωση της ΕΡΤ. Η αδιαφορία για το Σύνταγμα είναι κοινή και στους δύο τυχοδιωκτισμούς: η παραβίαση του άρθρου 15, ως προς τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, πάει χέρι χέρι με την περιγραφή του άρθρου 62 στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής.
Εξηγούμαι: Με τη μεθόδευση Σαμαρά - Δένδια - Αθανασίου εξαιρέθηκαν από την ποινική δίωξη η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, οι άλλοι φόνοι, οι απόπειρες φόνου, όλα τα εγκλήματα της Χρυσής Αυγής εκτός από αυτό της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης, του μόνου που θεωρείται κατά τον Ποινικό Κώδικα διαρκές έγκλημα. Είναι το μόνο που ικανοποιεί, έστω και οριακά, την απαίτηση του άρθρου 62 του Συντάγματος να επιτρέπεται η ποινική δίωξη σε βάρος βουλευτών μόνο μετά από άρση της βουλευτικής ασυλίας, εκτός από την περίπτωση των αυτόφωρων αδικημάτων.
Για να μπορέσει ο κύριος Σαμαράς να κοκορευτεί στη Αμερική ότι τσάκισε τη Χρυσή Αυγή, το κατηγορητήριο έμεινε φτωχό και άνοιξαν οι πόρτες της φυλακής για τους μισούς από τους χρυσαυγίτες βουλευτές. Η επικοινωνιακή βόμβα της κυβέρνησης ουσιαστικά έσκασε στο πρόσωπό της. Δυστυχώς, όμως, οι τυχοδιωκτισμοί αυτοί έχουν συνέπειες, πολύ ευρύτερες από το στραπατσάρισμα των τυχοδιωκτών: συνέπειες ως προς την ποινική διερεύνηση του θέματος και ως προς την ανάγκη να τιμωρηθεί το φίδι του φασισμού. Τα παιχνίδια όμως αυτά βλάπτουν σοβαρά και τους θεσμούς: τη Βουλή που παραμερίστηκε, τη Δικαιοσύνη που εκβιάστηκε σε δύο μέρες να πράξει κουτσά - στραβά ό,τι (και με δική της ευθύνη) δεν είχε πράξει σε δύο χρόνια.
ΥΓ.: Μια ευκαιρία να μην αφήσουμε τον κ. Σαμαρά να παίζει πόκερ για τη Χρυσή Αυγή, αλλά συλλογικά να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, δίνεται με την πανευρωπαϊκή αντιφασιστική πρωτοβουλία (http://www.antifascismeuropa-ellada.gr/), που παρουσιάζει στις 10 Οκτωβρίου, στις 12.00 μ. στην ΕΣΗΕΑ, τις πρώτες της προτάσεις.

Μιχάλης Σταθόπουλος:Η κάθαρση της Βουλής να γίνει με σεβασμό στο Σύνταγμα

Το ότι ξεκίνησε, έστω και με καθυστέρηση, η ποινική δίωξη κατά βουλευτών και άλλων μελών της Χρυσής Αυγής είναι ασφαλώς σημαντικό και ικανοποιεί το αίσθημα δικαίου κάθε πολίτη. Είναι βέβαια κατανοητή η έκπληξη και η δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης από τη μη επιβολή προσωρινής κράτησης σε τρεις από τους βουλευτές της Χ.Α. Εντούτοις αυτό δεν σημαίνει παλινωδία ή αντίφαση ή υποχώρηση στη διαδικασία της ποινικής δίωξης, αφού και το ότι επιβλήθηκαν περιοριστικά μέτρα σημαίνει ότι έγινε δεκτή η ύπαρξη βάσιμων ενδείξεων ενοχής.
Η διαφοροποίηση στη μεταχείριση των κατηγορουμένων ως προς την προσωρινή κράτηση είναι πιθανό ότι στηρίζεται στη βαρύτητα των κακουργημάτων για τα οποία οι κατηγορούμενοι διώκονται. Κρατήθηκαν προσωρινά δηλαδή εκείνοι που κατηγορούνται για πράξεις τιμωρούμενες με κάθειρξη πάνω από 10 χρόνια κι όχι εκείνοι που κατηγορούνται για πράξεις με πρόβλεψη ποινής έως 10 χρόνια κάθειρξης, διαφοροποίηση που υπάρχει στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Όσοι μέμφονται τον ανακριτή και τον εισαγγελέα για την απόφασή τους στην ουσία εκδίδουν αυτοί απόφαση, χωρίς όμως να γνωρίζουν το σκεπτικό των δικαστικών λειτουργών, ίσως και χωρίς να γνωρίζουν τις διατάξεις του νόμου για την προσωρινή κράτηση.
Το σημαντικό πάντως είναι ότι συνεχίζεται η ποινική δίωξη για όλους τους κατηγορούμενους λόγω βάσιμων ενδείξεων ενοχής τους. Άρα δεν δικαιολογούνται θριαμβολογίες ή απογοητεύσεις για δήθεν αθώωση αυτών που δεν προφυλακίστηκαν. Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της συλλογής ανακριτικού υλικού που μπορεί να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη θέση των κατηγορουμένων. Ανάλογες θέσεις πήραν με ψύχραιμες δηλώσεις τους πολλοί πολιτικοί αρχηγοί, δείχνοντας ότι θέλουν να αφήσουν απερίσπαστη τη δικαιοσύνη στο έργο της, σε αντίθεση με άλλους διαμορφωτές της κοινής γνώμης (τόσο από την πολιτική όσο κι από την επικοινωνιακή εξουσία) που καλλιέργησαν στους πολίτες πρόωρες προσδοκίες ή ακόμα και την εντύπωση ότι περίπου ήδη εξαρθρώθηκε η Χ.Α.
Αυτό που θα έπρεπε όλοι να ευχόμαστε είναι να προχωρήσει η ποινική διαδικασία με ταχύτατους ρυθμούς και κατ' απόλυτη προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων ποινικών υποθέσεων. Αν υπάρξουν καταδικαστικές αποφάσεις και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, θα έχουμε κάθαρση και της Βουλής, η οποία πάντως δεν μπορεί παρά να γίνει παρά μόνο με διαδικασίες σύμφωνες με το Σύνταγμα και τους νόμους.

Κώστας Χ. Χρυσόγονος: Επικίνδυνη η αντιμετώπιση της Χ.Α. με προχειρότητα

Η άνοδος του νεοναζισμού στην Ελλάδα την τελευταία διετία είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, με πολιτική και ποινική διάσταση, συνδεόμενες μεταξύ τους, αλλά πάντως διακριτές. Η μνημονιακή συγκυβέρνηση αποτυγχάνει διαρκώς να το αντιμετωπίσει τόσο στη μία όσο και στην άλλη.
Η εγκληματική δράση της νεοναζιστικής συμμορίας είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες στο πανελλήνιο και προφανώς διευκολύνθηκε σε κάποιον βαθμό από την ανοχή ή και συνενοχή της αστυνομίας, στους κόλπους της οποίας υπάρχει σημαντικός αριθμός «συμπαθούντων» (στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές η Χρυσή Αυγή κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό της πανελλαδικά στα 11 εκλογικά τμήματα πέριξ της ΓΑΔΑ όπου ψήφισαν οι ετεροδημότες αστυνομικοί).
Επίσης προφανές είναι ότι οι πολιτικοί προϊστάμενοι της αστυνομίας όλα αυτά τα χρόνια αδιαφορούσαν για την ύπαρξη του μικρού αυτού τέρατος. Τώρα που το τέρας μεγαλώνει επικίνδυνα, η ηγεσία της κυβέρνησης, πιεζόμενη και από το εξωτερικό, αποφάσισε επιτέλους να το πλήξει. Ο τρόπος όμως με τον οποίο επιχειρείται το πλήγμα είναι (είτε λόγω ανικανότητας είτε επειδή εμφιλοχωρούν και άλλες, παράπλευρες σκοπιμότητες) τόσο κακότεχνος από νομική και επικοινωνιακή άποψη, ώστε να κινδυνεύει τελικά να ενισχύσει τον νεοναζισμό.
Ούτως ή άλλως όμως οι πρωτοφανείς εκλογικές επιδόσεις των νεοναζιστών το 2012 και η παραπέρα δημοσκοπική τους άνοδος μετά δεν οφείλονται στον θαυμασμό των ψηφοφόρων για τις εγκληματικές τους ενέργειες, αλλά στην απελπισία και τον παραλογισμό που γεννά η βίαιη πτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας στην εποχή των Μνημονίων. Συνεπώς η ποινική τιμώρηση των εγκλημάτων τους, αν και επιβεβλημένη, είναι ανεπαρκής για να ενταφιάσει την αιμοδιψή ιδεολογία τους.
Προϋπόθεση για να αποφύγουμε τα χειρότερα είναι η ανάσχεση της οικονομικής κατάρρευσης, με την παύση της εφαρμογής των θανατηφόρων μνημονιακών συνταγών και με πραγματική (και όχι απλώς εικονική, όπως τον Φεβρουάριο - Μάρτιο του 2012) διαγραφή μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους, ώστε το υπόλοιπο να καταστεί βιώσιμο.