Με τα νέα μέτρα για την εκπαίδευση η μνημονιακή κυβέρνηση δεν απολύει μόνο εκπαιδευτικούς και διαλύει το δημόσιο σχολείο, με αποφάσεις πρωτοφανείς και αντισυνταγματικές, για τις οποίες άλλωστε έγινε και η πανεκπαιδευτική απεργία του Σεπτεμβρίου και στις οποίες αναφερθήκαμε σε παλαιότερα άρθρα μας. Ο στόχος της ήταν τριπλός. Στόχευε επίσης και στη διάλυση των υφισταμένων εργασιακών σχέσεων στην εκπαίδευση.
Με τις απολύσεις δημιουργήθηκαν διδακτικά κενά, τα οποία αναγκαστικά έπρεπε να αναπληρωθούν, αλλά αυτό δεν θα γινόταν πια με τους αναπληρωτές, που τους απέλυσε τον Ιούνιο, χωρίς άλλωστε πρόθεση επαναπρόσληψης στο διηνεκές, αλλά με ΕΣΠΑ και την καινοφανή κοινωφελή εργασία. Υιοθετήθηκαν έτσι πολύ χαμηλές αμοιβές, συμβάσεις εξάμηνης εργασίας, με άλλα λόγια άλλη εργασιακή σχέση, ιδιωτικού δικαίου, σε σχέση με αυτή των μονίμων εκπαιδευτικών.
Έπειτα, με την αύξηση του ωραρίου εμφανίστηκε ο θεσμός των πλεοναζόντων καθηγητών, που η θέση τους στον εργασιακό χώρο είναι επισφαλής. Το υπουργείο Παιδείας, για να βολέψει, για τη φετινή χρονιά τουλάχιστον, τους πλεονάζοντες, ανέθεσε μαθήματα σε καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων και δημιούργησε μια ανθρωποφαγική κατάσταση στα σχολεία, εφόσον ο καθένας ήθελε να διασφαλίσει τη θέση του. Και βέβαια καμία ευθύνη δεν ανέλαβε η ηγεσία του υπουργείου για την εκπαιδευτική διαδικασία, για το πόσο επαρκής θα είναι ο διδάσκων για τα μαθήματα που του ανατίθενται για πρώτη φορά και είναι άσχετα με το ώς τώρα αντικείμενο διδασκαλίας του.
Με τη διαθεσιμότητα πάλι, που καταρχήν στοχοποιούσε πολλές «δευτερεύουσες» ειδικότητες, όπως των εκπαιδευτικών καλλιτεχνικών μαθημάτων, ξένων γλωσσών, τεχνολογίας, πληροφορικής, αλλά μετά επικεντρώθηκε στην Τεχνική Εκπαίδευση, ήθελε να προχωρήσει με τη γνωστή μέθοδο της «σαλαμοποίησης». Έτσι ανάγκασε τους θιγόμενους να απομονώσουν τα ιδιαίτερα προβλήματά τους, να ψάχνουν ατομικές λύσεις, ακόμη και να απομακρυνθούν από το συνδικαλιστικό τους όργανο και από τον συλλογικό αγώνα. Φυσικά δεν παύει να κρατά σε ανασφάλεια και φόβο όσους από την αρχή είχε «δείξει» ως περιττούς για την εκπαιδευτική διαδικασία.
Εκτός αυτών των απάνθρωπων μέτρων, με την αξιολόγηση που δρομολογεί με τα περίφημα σεμινάρια που έχει εξαγγείλει το υπουργείο Παιδείας και που με όλες τους τις δυνάμεις οι συνδικαλιστικές ηγεσίες προσπαθούν να αποτρέψουν, θα υπάρξει και άλλη δυσμενής συνέπεια. Ο ανταγωνισμός θα ενταθεί, αν βέβαια καταφέρουν να επιβάλουν τις αποφάσεις τους. Παράλληλα, θα επικρατήσει ο πειθαναγκασμός και ο φόβος της διαθεσιμότητας και της απόλυσης και ασφαλώς θα ενισχυθεί το κλίμα εργοστασίου στον σχολικό χώρο.
Δεν πρέπει να υποτιμηθεί και ο ρόλος του «μεγάλου αδελφού», του περίφημου my school, που εισήλθε στη σχολική πραγματικότητα, για να επιτηρεί τυχόν «ατασθαλίες» του συλλόγου, όπως η δικαιολόγηση, πέραν του ορίου, απουσιών κάποιου ασθενούς ή με οικογενειακά προβλήματα μαθητή, που από ευαισθησία οι διδάσκοντες αποφάσισαν να τις «χαρίσουν». Ή η επιτήρηση των απουσιών των ίδιων των καθηγητών, όχι βέβαια για την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου, γιατί αυτήν οι σύλλογοι και οι διευθυντές τους έχουν την υπευθυνότητα να τη διασφαλίσουν. Ο στόχος είναι πάλι να περάσει ένα κλίμα τρομοκρατίας. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για την καταμέτρηση των ημερών απεργίας των καθηγητών. Όσον αφορά στο σύνολο των σχολικών δραστηριοτήτων, που παρακολουθούνται και είναι αδύνατον να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά, λόγω της έλλειψης προσωπικού, αλλά και της απουσίας βούλησης για τη βελτίωση της σχολικής πραγματικότητας, πάλι έχουν τον ίδιο στόχο, το κλίμα εκφοβισμού στον σχολικό χώρο. Άλλωστε δεν είναι μακριά η δίωξη της συνδικαλίστριας που έβαλε το αυτοκίνητό της στο προαύλιο του σχολείου ή, χειρότερα, της εκπαιδευτικού που μονόγραψε το γραπτό του γιου του πρωθυπουργού, που έκανε δηλαδή αμερόληπτα τη δουλειά της.
Τέλος, οι διαφορετικές εργασιακές σχέσεις στο Δημόσιο Σχολείο, που συνεχώς επεκτείνονται και χειροτερεύουν, σε σχέση με την «παλιά ωρομισθία», θα ενταθούν σύντομα με την επαπειλούμενη άρση της μονιμότητας. Με τον εκφοβισμό που θα επιφέρει αυτή η αντισυνταγματική διάταξη, αλλά και το αυταρχικό κλίμα εργοδοτικής αυθαιρεσίας, που θα επιβληθεί στο σχολείο, ακόμη και οι σχέσεις επικοινωνίας και φιλίας των συναδέλφων θα αλλάξουν χαρακτήρα.
Μέχρι σήμερα όμως στο σχολείο επικρατούσαν γενικά σχέσεις συναδελφικότητας, αλληλεγγύης και κοινής αντιμετώπισης των προβλημάτων. Δημιουργούνταν δηλαδή ένα εργασιακό κλίμα επωφελές για την εκπαιδευτική διαδικασία. Αντίθετα, τώρα θέλουν να περάσει η αλληλοϋπονόμευση και η ανταγωνιστικότητα, για να επιβάλλονται ευκολότερα οι αυταρχικές και αντιπαιδαγωγικές τους πολιτικές. Έπειτα, η ελευθερία του διδάσκοντα ήταν εκ προοιμίου ένας παράγοντας δημιουργίας καλού και αποδοτικού εκπαιδευτικού κλίματος και συνήθως επιβραβεύονταν. Σήμερα προτιμούν τον διδάσκοντα που αναπτύσσει πρωτοβουλίες σε προοδευτική κατεύθυνση να τον υποτιμούν ή, χειρότερα, να τον διώκουν.
Επομένως είναι υποχρέωσή μας να ενημερώνουμε τον κλάδο για την τροπή που αρχίζουν να παίρνουν οι εργασιακές σχέσεις στο σχολείο και ρέπουν προς την αποδιάρθρωση και να τον διαφωτίζουμε για τις προθέσεις της μνημονιακής κυβέρνησης, που, εκτός από τη διάλυση του δημόσιου σχολείου, την υποχρηματοδότηση της εκπαίδευσης, την οικονομική αθλιότητα των εκπαιδευτικών, στοχεύει και στη διάλυση του συνδικαλιστικού κινήματος. Γιατί υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθούν νέα, διασπαστικά συνδικαλιστικά όργανα, που θα λειτουργήσουν ως καταφύγια για τους καθηγητές των υπό κατάργηση ειδικοτήτων, ή να οδηγηθούν οι περιδεείς εργαζόμενοι σε ατομικές λύσεις. Άρα είναι αναγκαία, εκτός των άλλων, και η περιφρούρηση του συλλογικού συνδικαλιστικού οργάνου.
Επίσης, επειδή ο αγώνας μας δεν θα έχει τέλος, αν δεν ανατραπεί αυτή η πολιτική και βέβαια η κυβέρνηση, που την εκπονεί και τη δρομολογεί, είναι απαραίτητες οι συμμαχίες με γονείς και μαθητές, που πλήττονται άμεσα από τη διάλυση του σχολείου, αλλά και μακροπρόθεσμα από τις εργοστασιακές σχέσεις που θα επικρατήσουν στην εκπαίδευση. Και βέβαια είναι απαραίτητη η ενημέρωση της εργατικής τάξης για την τύχη που θα έχουν τα δημόσια αγαθά, όπως η παιδεία, για να εντάξει την υπεράσπισή τους στον αγώνα της για την ανατροπή.
* Η Μυρσίνη Αθανασιάδου είναι εκπαιδευτικός