Ο ΓΑΠ και τα χρυσόψαρα....
Του Χρήστου Λάσκου
«Πριν
από μερικά χρόνια, το Δημοτικό Συμβούλιο της Μόντσα στην Ιταλία
απαγόρευσε στους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων να έχουν χρυσόψαρα μέσα σε
στρογγυλές γυάλες.
Ο εισηγητής του μέτρου εξήγησε ότι είναι άκαρδο να
κρατάς ένα χρυσόψαρο σε γυάλα με καμπύλες επιφάνειες, καθώς έτσι το
ψάρι, κοιτώντας έξω, θα έχει μια παραμορφωμένη άποψη της
πραγματικότητας».
Η μικρή αληθινή ιστορία του προθέματος, νομίζω, παρουσιάζει μεγάλο
ενδιαφέρον. Όχι μόνο γιατί μας πληροφορεί πως υπάρχουν δημοτικοί
άρχοντες, οι οποίοι διαθέτουν τόσο ανοιχτό και σύνθετο μυαλό που τους
απασχολεί η θέαση του κόσμου από τα χρυσόψαρα. Ούτε γιατί η ιστορία μας
μιλάει με τον πιο δυνατό τρόπο γι’ αυτό που, μέχρι πρόσφατα, πλείστοι
όσοι ακαδημαϊκοί ονόμαζαν «μεταμοντέρνα συνθήκη» με τα ποικίλα
politically correct συμπαρομαρτούντα της: δεν αγωνιζόμαστε μόνο για τη
ζωή των χρυσόψαρων, ούτε καν για την καλή ζωή τους, αλλά μας αναστατώνει
και το γεγονός πως οι στρογγυλές γυάλες τους παρέχουν μια στρεβλή
αντανάκλαση της πραγματικότητας παραβιάζοντας το δικαίωμα τους στην
νοητική εμβάθυνση.
Πραγματικά συγκινητικό! Και εντυπωσιακό, βεβαίως.
Πιο εντυπωσιακή, νομίζω, ωστόσο πως είναι η προφανής πεποίθηση των μοντσιανών της ιστορίας μας ότι αυτοί, ως άνθρωποι, σε αντίθεση με τα χρυσόψαρα, έχουν την ορθή «άποψη της πραγματικότητας». Πράγμα που δείχνει πόσο εύκολο είναι η φιλοχρυσόψαρη μεταμοντέρνα ευαισθησία να συμβαδίζει με την πιο βαθειά τύφλωση.
Θέλω να πω, η δική μας άποψη της πραγματικότητας υφίσταται πολλαπλή, σε σχέση με τα χρυσόψαρα, στρέβλωση. Εκτός από τα προβλήματα που δημιουργεί –και ταυτόχρονα επιλύει- η συγκεκριμένη αισθητηριακή μας συγκρότηση, που δίνει τη δική μας ανθρώπινη «άποψη», έχουμε και … τα ΜΜΕ.
Αναφορικά με αυτά είχαμε πρόσφατα ένα πολύ καλό παράδειγμα. Μιλώ για τη διαχείριση των ειδήσεων σχετικά με το τι συνέβαινε στις «κουίντες» εκείνων των ημερών του 2009 και 2010, που καθόρισαν την ένταξη της Ελλάδας στον αστερισμό των μνημονίων και της κοινωνικής καταστροφής.
«Μάθαμε», λοιπόν, για πολλοστή φορά πως το ΔΝΤ, το οποίο οι «δικοί μας» φέραν στην Ευρωζώνη –με βασική συνέργεια και της Λούκας Κατσέλη, για να τα λέμε όλα- πρότεινε δραστική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, την οποία οι ΓΑΠ and company αρνήθηκαν.
Πού είναι η στρέβλωση, θα μου πείτε; Εδώ ομολογώ πως για πολλοστή φορά μας παρέχεται η αλήθεια ολόκληρη.
Εξηγούμαι. Ακριβώς η προσφορά της αλήθειας είναι που κάνει δυνατή τη στρέβλωση. Προσέξτε πώς γίνεται. Ο ΓΑΠ αρνήθηκε τη διαγραφή χρέους που του προτάθηκε από το ΔΝΤ και, μαζί, από πολλούς ισχυρούς γεωπολιτικά και οικονομικά παγκόσμιους «παίκτες». Να η ολόκληρη αλήθεια.
Γιατί, όμως, το έκανε; Τρεις ερμηνείες κυριαρχούν στα μέσα.
Η πρώτη είναι πως ο ΓΑΠ και οι συν αυτώ έχουν μυαλό χρυσόψαρου. Κοινώς, την πάτησαν γιατί τόσο μπορούσαν.
Η δεύτερη ερμηνεία είναι πως το ΠΑΣΟΚ τότε θέλησε να δείξει πως η χώρα δεν κατοικείται από τζαμπατζήδες, πράγμα που θα αποτελούσε, προφανώς, διαχρονικό στίγμα στο εθνικό μας φιλότιμο.
Η τρίτη, τέλος, πως η πίεση –και οι εκβιασμοί- που ασκήθηκε από το ευρωπαϊκό κατεστημένο ήταν τέτοια, που έκανε αδύνατη οποιαδήποτε άλλη στάση για μια χώρα «χρεοκοπημένη» και στο χείλος του γκρεμού.
Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού είναι πεπεισμένη πως αυτές είναι οι εξηγήσεις. Έτσι, αντιμετωπίζει μια σειρά από συμβάντα της εποχής ως ένδειξη ανικανότητας, βλακείας ή αντικειμενικής αδυναμίας απέναντι στους ισχυρούς και ανάλγητους ξένους. Υπό το κράτος πανικού η τότε κυβέρνηση εξευτέλιζε διεθνώς τους εργαζόμενους της χώρας ως τεμπέληδες της –πρώην- εύφορης κοιλάδας και από συγχωρητέα βλακεία έλεγε, την ίδια στιγμή που υποτίθεται αναζητούσε δανεισμό, πως «βουλιάζουμε», πως είμαστε «ο Τιτανικός πριν από την πρόσκρουση στο παγόβουνο».
Ισχυρίζομαι πως παραείναι βολικά αυτά τα σχήματα για κάποιους, για να είναι αληθινά. Και αυτοί οι κάποιοι δεν είναι άλλοι, πρώτα από όλα, από τους έλληνες καπιταλιστές. Οι οποίοι, όπως έχω δείξει σε προηγούμενα σημειώματα[2] στα χρόνια της κρίσης έχουν επιδοθεί σε πάρτι εκμετάλλευσης και κερδοφορίας.
Η πολύ αποτελεσματική παραμόρφωση της πραγματικότητας είναι τέτοια που τα χρυσόψαρα, σε σχέση με εμάς, αποτελούν σχεδόν άριστους παρατηρητές. Κι αυτό συνεχίζεται, μ’ όλο που η ριζοσπαστική Αριστερά εξ αρχής αντιπαρατίθετο σε αυτήν την στρέβλωση. Και ήδη από τις αρχές του 2010, εκείνες τις ταραχώδεις ημέρες στην Ελλάδα που προηγήθηκαν του Μνημονίου, έθετε, μεταξύ άλλων, τα εξής ζητήματα: Πρώτον, ότι η προαναγγελόμενη τότε πολιτική δεν αφορούσε την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους, αλλά την εξόντωση της εργατικής τάξης, με την επιβολή μέτρων, κάτι που η ελληνική αστική τάξη επεδίωκε από δεκαετίες. Δεύτερον, ότι η χρεοκοπία θα ερχόταν ακριβώς λόγω της εφαρμογής των μέτρων, που οδηγούσαν την ελληνική οικονομία με μαθηματική ακρίβεια σε μια θανάσιμη υφεσιακή περιδίνηση. Τρίτον, ότι η κυβέρνηση συνειδητά ενέπλεξε τον ελληνικό λαό σε μια εξοντωτική περιπέτεια δίνοντας με μεγάλη προθυμία τη δυνατότητα στο ευρωπαϊκό κεφάλαιο να έχει ένα ιδανικό πειραματόζωο, που άνοιγε παντού στην Ευρώπη το δρόμο για την επιβολή των πιο άγριων ταξικών πολιτικών ενός ολόκληρου αιώνα. Τέταρτον, ότι η ελληνοποίηση των προβλημάτων, τη στιγμή που προφανώς βρισκόμαστε στο εσωτερικό μιας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, η οποία είναι πιθανό πως θα αποδειχτεί ιστορικής σημασίας για την πορεία της ανθρωπότητας, τα έκανε απολύτως μη επιλύσιμα.
Να τι έγραφα σχετικά σε άρθρο της Αυγής (Τάξη εναντίον Τάξης), τον Φεβρουάριο του 2010: «Ποιά είναι η ορθή αφήγηση; Η κυβέρνηση, όπως και η προηγούμενη, επιθυμεί μια πολιτική απολύτως συμβατή με όσα την «εξαναγκάζουν» να κάνει. Εάν αυτός ο «εξαναγκασμός» έλειπε θα έπρεπε να εφευρεθεί. Το κεφάλαιο στο πλαίσιο του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού –και όχι μόνο το «ξένο», όχι μόνο το «μεγάλο»- με πολύ συνειδητό τρόπο επιτίθεται στην ελληνική εργατική τάξη επιχειρώντας μέσα από την μεγαλύτερη δυνατή εκμετάλλευσή της να «αντιμετωπίσει» την καπιταλιστική κρίση. Επιδιώκει, με άλλα λόγια, να μετατρέψει ακόμη περισσότερο την κρίση του κεφαλαίου σε κρίση της εργασίας. Το Σύμφωνο Σταθερότητας, οι επιθετικές δηλώσεις, οι αξιολογήσεις, η στάση της ΕΕ υπηρετούν αυτήν την επιδίωξη και, μ’ αυτήν την έννοια, ο «εξαναγκασμός» είναι όχι μόνο καλοδεχούμενος για το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του εκπροσώπους, είναι πραγματικά ευχής έργο. Η ΕΕ αυτό που κάνει είναι να αξιοποιεί την ελληνική περίπτωση με την πρόθυμη κυβέρνησή της, για να δώσει το μήνυμα στο σύνολο της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης».
Νομίζω πως αποδεδειγμένα πια αυτή είναι η «ορθή αφήγηση». Και έχει μεγάλη σημασία για τη ριζοσπαστική Αριστερά να διαχύσει αυτήν την ταξική αφήγηση πειστικά στην πλειοψηφία του πληθυσμού. Ακόμη περισσότερο, είναι όρος για την πολιτική αποτελεσματικότητα του σχεδίου της.
Γιατί οι πληθωριστικές αναφορές σε τοκογλύφους, ξένους παράγοντες, κατοχές, μπότες, υποτελείς, λαμόγια και αποικίες, νομίζω, πως τους καπιταλιστές και το πολιτικό τους προσωπικό ευνοεί, όποια κι αν είναι τα συναισθήματα και οι προθέσεις όσων τα εκφέρουν. Κι αν βγάλουν και μερικούς βλάκες μικρό το κακό. Ιδίως όταν η βλακεία δεν τους στερεί τη δυνατότητα να παραμένουν μέλη του διεθνούς τζετ σετ (sic).
Τέλος, η ανάλυση του ιμπεριαλισμού είναι πολύ σοβαρότερη υπόθεση από αυτήν που υπονοείται στις αντικατοχικές αντιλήψεις. Θα επανέλθω.
Πραγματικά συγκινητικό! Και εντυπωσιακό, βεβαίως.
Πιο εντυπωσιακή, νομίζω, ωστόσο πως είναι η προφανής πεποίθηση των μοντσιανών της ιστορίας μας ότι αυτοί, ως άνθρωποι, σε αντίθεση με τα χρυσόψαρα, έχουν την ορθή «άποψη της πραγματικότητας». Πράγμα που δείχνει πόσο εύκολο είναι η φιλοχρυσόψαρη μεταμοντέρνα ευαισθησία να συμβαδίζει με την πιο βαθειά τύφλωση.
Θέλω να πω, η δική μας άποψη της πραγματικότητας υφίσταται πολλαπλή, σε σχέση με τα χρυσόψαρα, στρέβλωση. Εκτός από τα προβλήματα που δημιουργεί –και ταυτόχρονα επιλύει- η συγκεκριμένη αισθητηριακή μας συγκρότηση, που δίνει τη δική μας ανθρώπινη «άποψη», έχουμε και … τα ΜΜΕ.
Αναφορικά με αυτά είχαμε πρόσφατα ένα πολύ καλό παράδειγμα. Μιλώ για τη διαχείριση των ειδήσεων σχετικά με το τι συνέβαινε στις «κουίντες» εκείνων των ημερών του 2009 και 2010, που καθόρισαν την ένταξη της Ελλάδας στον αστερισμό των μνημονίων και της κοινωνικής καταστροφής.
«Μάθαμε», λοιπόν, για πολλοστή φορά πως το ΔΝΤ, το οποίο οι «δικοί μας» φέραν στην Ευρωζώνη –με βασική συνέργεια και της Λούκας Κατσέλη, για να τα λέμε όλα- πρότεινε δραστική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, την οποία οι ΓΑΠ and company αρνήθηκαν.
Πού είναι η στρέβλωση, θα μου πείτε; Εδώ ομολογώ πως για πολλοστή φορά μας παρέχεται η αλήθεια ολόκληρη.
Εξηγούμαι. Ακριβώς η προσφορά της αλήθειας είναι που κάνει δυνατή τη στρέβλωση. Προσέξτε πώς γίνεται. Ο ΓΑΠ αρνήθηκε τη διαγραφή χρέους που του προτάθηκε από το ΔΝΤ και, μαζί, από πολλούς ισχυρούς γεωπολιτικά και οικονομικά παγκόσμιους «παίκτες». Να η ολόκληρη αλήθεια.
Γιατί, όμως, το έκανε; Τρεις ερμηνείες κυριαρχούν στα μέσα.
Η πρώτη είναι πως ο ΓΑΠ και οι συν αυτώ έχουν μυαλό χρυσόψαρου. Κοινώς, την πάτησαν γιατί τόσο μπορούσαν.
Η δεύτερη ερμηνεία είναι πως το ΠΑΣΟΚ τότε θέλησε να δείξει πως η χώρα δεν κατοικείται από τζαμπατζήδες, πράγμα που θα αποτελούσε, προφανώς, διαχρονικό στίγμα στο εθνικό μας φιλότιμο.
Η τρίτη, τέλος, πως η πίεση –και οι εκβιασμοί- που ασκήθηκε από το ευρωπαϊκό κατεστημένο ήταν τέτοια, που έκανε αδύνατη οποιαδήποτε άλλη στάση για μια χώρα «χρεοκοπημένη» και στο χείλος του γκρεμού.
Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού είναι πεπεισμένη πως αυτές είναι οι εξηγήσεις. Έτσι, αντιμετωπίζει μια σειρά από συμβάντα της εποχής ως ένδειξη ανικανότητας, βλακείας ή αντικειμενικής αδυναμίας απέναντι στους ισχυρούς και ανάλγητους ξένους. Υπό το κράτος πανικού η τότε κυβέρνηση εξευτέλιζε διεθνώς τους εργαζόμενους της χώρας ως τεμπέληδες της –πρώην- εύφορης κοιλάδας και από συγχωρητέα βλακεία έλεγε, την ίδια στιγμή που υποτίθεται αναζητούσε δανεισμό, πως «βουλιάζουμε», πως είμαστε «ο Τιτανικός πριν από την πρόσκρουση στο παγόβουνο».
Ισχυρίζομαι πως παραείναι βολικά αυτά τα σχήματα για κάποιους, για να είναι αληθινά. Και αυτοί οι κάποιοι δεν είναι άλλοι, πρώτα από όλα, από τους έλληνες καπιταλιστές. Οι οποίοι, όπως έχω δείξει σε προηγούμενα σημειώματα[2] στα χρόνια της κρίσης έχουν επιδοθεί σε πάρτι εκμετάλλευσης και κερδοφορίας.
Η πολύ αποτελεσματική παραμόρφωση της πραγματικότητας είναι τέτοια που τα χρυσόψαρα, σε σχέση με εμάς, αποτελούν σχεδόν άριστους παρατηρητές. Κι αυτό συνεχίζεται, μ’ όλο που η ριζοσπαστική Αριστερά εξ αρχής αντιπαρατίθετο σε αυτήν την στρέβλωση. Και ήδη από τις αρχές του 2010, εκείνες τις ταραχώδεις ημέρες στην Ελλάδα που προηγήθηκαν του Μνημονίου, έθετε, μεταξύ άλλων, τα εξής ζητήματα: Πρώτον, ότι η προαναγγελόμενη τότε πολιτική δεν αφορούσε την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους, αλλά την εξόντωση της εργατικής τάξης, με την επιβολή μέτρων, κάτι που η ελληνική αστική τάξη επεδίωκε από δεκαετίες. Δεύτερον, ότι η χρεοκοπία θα ερχόταν ακριβώς λόγω της εφαρμογής των μέτρων, που οδηγούσαν την ελληνική οικονομία με μαθηματική ακρίβεια σε μια θανάσιμη υφεσιακή περιδίνηση. Τρίτον, ότι η κυβέρνηση συνειδητά ενέπλεξε τον ελληνικό λαό σε μια εξοντωτική περιπέτεια δίνοντας με μεγάλη προθυμία τη δυνατότητα στο ευρωπαϊκό κεφάλαιο να έχει ένα ιδανικό πειραματόζωο, που άνοιγε παντού στην Ευρώπη το δρόμο για την επιβολή των πιο άγριων ταξικών πολιτικών ενός ολόκληρου αιώνα. Τέταρτον, ότι η ελληνοποίηση των προβλημάτων, τη στιγμή που προφανώς βρισκόμαστε στο εσωτερικό μιας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, η οποία είναι πιθανό πως θα αποδειχτεί ιστορικής σημασίας για την πορεία της ανθρωπότητας, τα έκανε απολύτως μη επιλύσιμα.
Να τι έγραφα σχετικά σε άρθρο της Αυγής (Τάξη εναντίον Τάξης), τον Φεβρουάριο του 2010: «Ποιά είναι η ορθή αφήγηση; Η κυβέρνηση, όπως και η προηγούμενη, επιθυμεί μια πολιτική απολύτως συμβατή με όσα την «εξαναγκάζουν» να κάνει. Εάν αυτός ο «εξαναγκασμός» έλειπε θα έπρεπε να εφευρεθεί. Το κεφάλαιο στο πλαίσιο του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού –και όχι μόνο το «ξένο», όχι μόνο το «μεγάλο»- με πολύ συνειδητό τρόπο επιτίθεται στην ελληνική εργατική τάξη επιχειρώντας μέσα από την μεγαλύτερη δυνατή εκμετάλλευσή της να «αντιμετωπίσει» την καπιταλιστική κρίση. Επιδιώκει, με άλλα λόγια, να μετατρέψει ακόμη περισσότερο την κρίση του κεφαλαίου σε κρίση της εργασίας. Το Σύμφωνο Σταθερότητας, οι επιθετικές δηλώσεις, οι αξιολογήσεις, η στάση της ΕΕ υπηρετούν αυτήν την επιδίωξη και, μ’ αυτήν την έννοια, ο «εξαναγκασμός» είναι όχι μόνο καλοδεχούμενος για το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του εκπροσώπους, είναι πραγματικά ευχής έργο. Η ΕΕ αυτό που κάνει είναι να αξιοποιεί την ελληνική περίπτωση με την πρόθυμη κυβέρνησή της, για να δώσει το μήνυμα στο σύνολο της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης».
Νομίζω πως αποδεδειγμένα πια αυτή είναι η «ορθή αφήγηση». Και έχει μεγάλη σημασία για τη ριζοσπαστική Αριστερά να διαχύσει αυτήν την ταξική αφήγηση πειστικά στην πλειοψηφία του πληθυσμού. Ακόμη περισσότερο, είναι όρος για την πολιτική αποτελεσματικότητα του σχεδίου της.
Γιατί οι πληθωριστικές αναφορές σε τοκογλύφους, ξένους παράγοντες, κατοχές, μπότες, υποτελείς, λαμόγια και αποικίες, νομίζω, πως τους καπιταλιστές και το πολιτικό τους προσωπικό ευνοεί, όποια κι αν είναι τα συναισθήματα και οι προθέσεις όσων τα εκφέρουν. Κι αν βγάλουν και μερικούς βλάκες μικρό το κακό. Ιδίως όταν η βλακεία δεν τους στερεί τη δυνατότητα να παραμένουν μέλη του διεθνούς τζετ σετ (sic).
Τέλος, η ανάλυση του ιμπεριαλισμού είναι πολύ σοβαρότερη υπόθεση από αυτήν που υπονοείται στις αντικατοχικές αντιλήψεις. Θα επανέλθω.
[1] Το Μεγάλο Σχέδιο, Κάτοπτρο, 2010
[2]Πού θα βρείτε τα λεφτά; Again,18/10/2013 –Οι έλληνες πλούσιοι και η κρίση, 25/10/2013 –Όλοι χάνουμε στην κρίση;, 15/11/2013 -Έλληνες εργοδότες, πρωταθλητές της εκμετάλλευσης, 5/12/2013 -Ίδια είν’ τα αφεντικά;, 27/12/2013. Όλα δημοσιεύτηκαν στο alterthess και αναδημοσιεύτηκαν στο rednotebook και το left.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου