Δέκα λάθη στην πρόταση Grexit
Του Κ. Καλλωνιάτη
Φθάσαμε, λοιπόν, στο σημείο μηδέν. Εκεί όπου λόγοι πολιτικής συνέπειας, ηθικής και ιδεολογικής καθαρότητας απέναντι σε μια κοινωνικά οδυνηρή και άδικη συμφωνία συνθηκολόγησης με τους δανειστές απειλούν τον ΣΥΡΙΖΑ με διάσπαση και την κυβέρνηση της Αριστεράς με πτώση. Η αδιαμφισβήτητη ήττα της αριστερής κυβέρνησης να εφαρμόσει κατά προσέγγιση το εκλογικό πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης και η υιοθέτηση ενός σκληρότερου του αναμενομένου προγράμματος λιτότητας (στην πρόταση λιτότητας των 47 σελίδων δεν υπήρξε ανάλογη αντίδραση) εκλαμβάνεται ως προδοσία από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος, δρομολογώντας την... εγκατάλειψη του πλοίου.
Η αποτυχία έντιμου συμβιβασμού με την Ε.Ε. και η κυβερνητική απροθυμία καθολικής ρήξης με τους πιστωτές προκαλούν τάσεις ρήξης στο ίδιο το κόμμα. Πόσο ορθή είναι, άραγε, μία τέτοια επιλογή; Ας ξεκαθαρίσουμε εξαρχής ότι η προτεινόμενη συμφωνία, το αποκαλούμενο τρίτο Μνημόνιο, δεν είναι κοινωνικά ανεκτή ούτε οικονομικά βιώσιμη. Είναι καταδικασμένη να αποτύχει για τον επιπλέον λόγο ότι ούτε η ίδια η κυβέρνηση την πιστεύει. Τη δέχθηκε εκβιαστικά για να αποσοβήσει το χειρότερο κακό, την άτακτη χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ, την οποία, ωστόσο, φαίνεται να επικροτεί ως εναλλακτική λύση η Αριστερή Πλατφόρμα (Α.Π.) εκτιμώντας, ίσως, πως μπορεί να συντελεστεί συναινετικά, προσφέροντας αναπτυξιακή διέξοδο στην παγίδα χρέους και ρευστότητας της χώρας.
Παρακολουθώντας την επιχειρηματολογία των βασικών εκπροσώπων του Grexit (Λαπαβίτσα, Καζάκη, Δελιβάνη κ.ά.) εκτιμούμε ως εσφαλμένη την πρότασή τους για τους εξής λόγους:
1. Δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο εξόδου και κατάλληλη τεχνική προετοιμασία, όπως παραδέχεται ο Κ. Λαπαβίτσας (Κ.Λ.), ενώ είναι άλλο πράγμα η διαδικασία εξόδου και άλλο η αναδιοργάνωση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Το να ζητάμε σήμερα "ρήξη" και αύριο "σχέδιο", είναι σαν να ζεύεις το κάρο μπρος από το άλογο.
2. Είναι τραγικό λάθος να πιστεύεται ότι η έξοδος από το ευρώ θα προκαλούσε προβλήματα μερικών εβδομάδων, ενώ θα έφερνε την οικονομική ανάκαμψη μέσα σε μήνες (Κ.Λ.). Αυτό μαρτυρά άγνοια κινδύνου και κρισιμότητας διεθνούς συγκυρίας. Η Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και οι Βαρουφάκης και Καζάκης έχουν ομολογήσει ότι η επιστροφή στη δραχμή απαιτεί 5-6 μήνες προετοιμασία, στη διάρκεια των οποίων η οικονομία θα πλέει σε πελάγη αβεβαιότητας, ανασφάλειας και κερδοσκοπίας.
3. Η εκτίμηση του Δ. Καζάκη περί ύπαρξης στο τραπεζικό σύστημα άφθονης ρευστότητας (57 δισ. σε άμεσα ρευστοποιήσιμα ξένα χρεόγραφα και 30 δισ. σε δάνεια προς ξένες τράπεζες), ικανής να χρηματοδοτήσει τη μετάβαση στη δραχμή, παραβλέπει εντελώς τα 120 δισ. ελληνικών τραπεζικών τίτλων που έχουν ενεχυριαστεί για την κάλυψη περίπου 90 δισ. δανείων από τον ELA.
4. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, υπάρχουν σήμερα 2 δισ. σε μετρητά και 4 δισ. σε συναλλαγματικά διαθέσιμα, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος είναι εκτός χώρας. Όσον αφορά τα τραπεζογραμμάτια που ήδη κυκλοφορούν, αν μπορούσαν να συγκεντρωθούν στην κεντρική τράπεζα τότε θα κατέρρεαν οι υφιστάμενες συναλλαγές. Όχι για τρία χρόνια, που φαντάζεται ο Καζάκης, αλλά ούτε για τρεις μήνες εισαγωγών δεν αρκούν τα διαθέσιμα.
5. Δεν υπάρχει κατάλληλη προετοιμασία συνείδησης του ελληνικού λαού και μολονότι ο κόσμος ψήφισε Όχι στη σκληρή ευρωπαϊκή λιτότητα, εντούτοις παραμένει προσηλωμένος στη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη.
6. Χωρίς σχέδιο και ώριμη λαϊκή συνείδηση, οποιαδήποτε απόπειρα Grexit θα αποτελούσε βεβιασμένη κίνηση, περίπτωση την οποία ο ίδιος ο Κ. Λαπαβίτσας έχει χαρακτηρίσει επικίνδυνη.
7. Οι διαβεβαιώσεις για ύπαρξη πολλών εναλλακτικών λύσεων (Λαφαζάνης) και για ετοιμότητα του λαού να πληρώσει το τίμημα της πρώτης δύσκολης περιόδου, εφόσον του ειπωθεί η αλήθεια, προσκρούουν στην απροθυμία της Α.Π. να διευκρινίσει τόσο τις "πολλές εναλλακτικές" όσο και το τίμημα που καλείται ο λαός να πληρώσει.
8. Η επιλογή του Grexit υποτίθεται ότι γίνεται για να διαγραφεί μεγάλο μέρος του χρέους και να αναπτυχθεί εξαγωγικά η οικονομία μέσω δραστικής υποτίμησης της δραχμής. Αν δεν διαγράψεις το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, τότε οποιαδήποτε σημαντική δραχμική υποτίμηση θα διογκώσει αντίστοιχα και ανεπανόρθωτα το βάρος του χρέους ακυρώνοντας κάθε αναπτυξιακή ώθηση. Όμως, μονομερής μαζική διαγραφή χρέους ισοδυναμεί με οικονομικό πόλεμο προς την Ε.Ε. και απομόνωση απ' αυτήν. Όχι, η έξοδος δεν θα είναι συναινετική, αλλά θα έχει ως βαρύτατο τίμημα την ετήσια απώλεια 9 δισ. ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών πόρων (5,5 δισ. από προγράμματα ΕΣΠΑ κ.λπ., 1,6 δισ. από δάνεια ΕΤΕπ και 1,8 δισ. σε ξένες άμεσες επενδύσεις) και το σοκ απώλειας 11 δισ. περίπου από την παρεμπόδιση του 1/3 των εξαγωγών μας σε αγαθά και υπηρεσίες (μία τουριστική Οδηγία να εκδοθεί εις βάρος της Ελλάδας, αρκεί...). Μιλάμε, δηλαδή, για ετήσιες απώλειες κοντά στα 20 δισ. ετησίως, ή 12% του ΑΕΠ. Αν αυτό δεν είναι καταστροφή, τι είναι;
9. Για να έχει επωφελές για τον λαό χρεοστάσιο μια χώρα πρέπει να μπορεί να σταθεί όρθια στα δικά της πόδια (αυτοδυναμία) την επομένη, που σημαίνει ικανότητα παραγωγικής και εξαγωγικής ανάκαμψης που στην Ελλάδα δεν υπάρχει, δεδομένης της οικονομικής εξάρτησης από την Ε.Ε. και τη γενικότερη οικονομική κρίση. Αν "προστατεύσεις" το εθνικό νόμισμα με το να μην το εκθέσεις στην ελεύθερη διακύμανση των αγορών (βλ. διοικητικά καθορισμένη ισοτιμία), τότε έχεις ένα νόμισμα μη αποδεκτό στις διεθνείς συναλλαγές και συνεπώς βασίζεσαι αποκλειστικά στα συναλλαγματικά διαθέσιμα για να πληρώνεις τις εισαγωγές σου, διαθέσιμα τα οποία εξοικονομείς μειώνοντας τις εισαγωγές σου κάτω από το επίπεδο των εξαγωγών σου. Και επειδή οι περισσότερες εξαγωγές σου προϋποθέτουν σειρά εισαγωγών σε πρώτες ύλες και μηχανήματα, που δεν θα μπορείς εφεξής να εισάγεις, αυτό σημαίνει πως θα μειωθεί το επίπεδο των εξαγωγών σου και θα ακολουθήσει ακόμη μεγαλύτερη μείωση της στάθμης των εισαγωγών σου (μιλάμε για πάνω από 10-15 δισ. τουλάχιστον), δηλαδή για βύθιση της οικονομίας σε μεγάλη ύφεση. Με άλλα λόγια, θα κρατάς το νόμισμά σου σε μια τεχνητά υψηλή ισοτιμία και την ίδια ώρα θα υποτιμάς την πραγματική σου οικονομία (όπως συμβαίνει σήμερα) με διοικητικούς ελέγχους και περικοπές. Οπότε ποια η χρησιμότητα του εθνικού νομίσματος;
10. Νομισματική υποτίμηση σημαίνει υποτίμηση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων. Επιπλέον, απόπειρα ανοικοδόμησης της οικονομίας σε εθνική βάση στερείται κάθε σοσιαλιστικής προοπτικής. Γιατί με την παγκοσμιοποίηση ο καπιταλισμός διεθνοποίησε παραγωγικές σχέσεις και δυνάμεις. Και γιατί όλες οι εθνικές επαναστάσεις και σοσιαλιστικές απόπειρες του 20ού αιώνα οδηγήθηκαν σε αποτυχία γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου