ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΥΖΑΛΑΣ: Εγινα υπουργός για να παλέψω από μέσα το προσφυγικό

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΥΖΑΛΑΣ 

Εγινα υπουργός για να παλέψω από μέσα το προσφυγικό

Μαρίνα Ζιώζιου

Στιγμιότυπο από την τελευταία αποστολή του στο Κομπάνι. «Ποτέ άλλοτε δεν είχα δει τόση δυστυχία να αντιμετωπίζεται με τόση αξιοπρέπεια και τόση αγωνιστικότητα», αναφέρει ο διακεκριμένος χειρουργός.
Ο ακτιβιστής υπουργός της υπηρεσιακής κυβέρνησης Γιάννης Μουζάλας ήταν και παραμένει ένας πραγματικός αγωνιστής των δικαιωμάτων των προσφύγων.

Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια ταξιδεύει σε πληγείσες χώρες, προσπαθώντας μέσα σε δύσκολες συνθήκες να «γεννήσει» ζωή και ελπίδα. Ανήσυχος, «λιοντάρι στην καρδιά και στο κουράγιο», έτσι τον περιγράφουν οι συνοδοιπόροι και φίλοι του, βάδισε μπρος κι όταν οι καιροί -και οι άνθρωποι- του πήγαιναν κόντρα. Ο μέγας πλούτος αυτού του ανθρώπου είναι οι αποστολές του, το ήθος του, η επιστήμη του. Μ' αυτό το πλούτος υμνεί τη ζωή...

Οταν τον ρωτάμε πώς πήρε την απόφαση να μπει στην υπηρεσιακή κυβέρνηση, όπως αποκαλύπτει ο ίδιος στο «Εθνος της Κυριακής», «ήθελα να το παλέψω από μέσα. Εγινα υπουργός σε μια περίοδο κρίσης για το προσφυγικό. Δεν είναι τυχαίο. Πάντα αυτή η κρίση υπάρχει, σχεδόν, σε όλες τις ανθρωπιστικές αποστολές που έχω κάνει. Δεν με ενδιέφεραν ποτέ οι υπουργικές καρέκλες, ούτε και τα αξιώματα. Ωστόσο, τώρα έκρινα αναγκαίο ότι κάτι μπορώ να προσφέρω, να αφήσω ένα μικρό αποτύπωμα σε κάτι τόσο μεγάλο. Το προσφυγικό μας απασχολούσε, μας απασχολεί και θα μας απασχολεί για πολλά χρόνια. Μέσα στο σύστημα αποκτάς μια γενικότερη εικόνα. Η εικόνα μεγαλώνει.  

Βλέπεις και την άλλη πλευρά. Μπορεί να είμαι αντίθετος στον αστυνομικό που με το μαχαίρι καθορίζει τα όρια, στον λιμενικό που χτυπάει, ωστόσο την ίδια στιγμή βλέπω και συνυπολογίζω ότι οι λιμενικοί έχουν σώσει 20.000 πρόσφυγες. Γνώρισα αστυνομικούς που δουλεύουν 18 ώρες την ημέρα δυο μήνες τώρα. Καταλαβαίνω ότι χρειάζεται και μια παρέμβαση στη γραφειοκρατία για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και ότι πολλά πράγματα που καταστρατηγούν τα δικαιώματα, εκτός από θέμα βούλησης, είναι και θέμα γραφειοκρατικής αδυναμίας».

Στο ενεργητικό του έχει πάνω από 25 αποστολές σε Ασία και Αφρική, ανάμεσα στις οποίες και την πρόσφατη αποστολή της ανθρωπιστικής οργάνωσης στο πολιορκημένο, από τους τζιχαντιστές του ISIS, Κομπάνι. Είναι μέλος επιστημονικών συλλόγων και συμμετέχει ενεργά σε κοινωνικά κινήματα, ενώ είναι κι ένα από τα ιδρυτικά μέλη των Γιατρών του Κόσμου.

Με την Αννέτα Παπαθανασίου στο Αφγανιστάν, όπου η Ελληνίδα σκηνοθέτις γύρισε το ντοκιμαντέρ «Παίζοντας με τη φωτιά».

Για το προσφυγικό οι θέσεις του είναι ξεκάθαρες: «Μιλάμε για προσφυγικό, δεν μιλάμε πλέον για μεταναστευτικό», τονίζει ο κ. Μουζάλας. «Η διεθνοποίηση του μεταναστευτικού ζητήματος, κυρίως μέσα από την Ευρώπη, και η διεκδίκηση λύσεων ισοκατανομής των προσφύγων και χρηματοδότησης των αναγκών τους είναι οι κύριοι άξονες στους οποίους θα κινηθεί η κυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή ταυτοποιούμε και εργαζόμαστε για ανθρώπους που αφορούν όλη την Ευρώπη. Μέσα σε οκτώ μήνες είχαμε περίπου 230.000 αφίξεις μεταναστών, ενώ μόνο τον Ιούλιο ο αριθμός έφτασε τις 52.000 αφίξεις.

Θα πρέπει να υπάρξει αποσυμφόρηση των νησιών, δηλαδή να εφαρμοστεί η πολιτική ροών, αύξηση προσωπικού και μηχανημάτων για την καταγραφή και ταυτοποίηση των προσφύγων και τέλος εμπλοκή-αξιοποίηση της ΕΕ σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και στην υλικοτεχνική υποδομή. Καράβια για τη μεταφορά τους και προσωπικό για να γίνεται τάχιστα η ταυτοποίησή τους. Ο ελληνικός λαός είναι αλληλέγγυος, έχει συμπεριφερθεί με απόλυτη αξιοπρέπεια και κατανοεί το δράμα αυτών των ανθρώπων», προσθέτει.

Συνομιλώντας με ντόπιες στο Αφγανιστάν, ως μέλος των Γιατρών του Κόσμου.

Πρωτοπόρος
Ο μαιευτήρας και χειρουργός-γυναικολόγος στο επάγγελμα διαθέτει την πρώτη και μοναδική κλινική στην Ελλάδα, όπου γίνονται τοκετοί μέσα στο νερό. Τελείωσε την Ιατρική Σχολή Αθηνών και έκανε μετεκπαίδευση στο Μιλάνο και στο Λονδίνο, ενώ το 1999 έκανε στην Ελλάδα τον πρώτο τοκετό στο νερό. Υπέρμαχος του φυσικού τοκετού, βοήθησε να δημιουργηθούν στα μαιευτήρια ανάλογες αίθουσες. Κατάγεται από τη Μυτιλήνη, αλλά γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη. Απεχθάνεται να μιλάει για την προσωπική του ζωή, αλλά δεν μπορεί να κρύψει την αδυναμία του στα δυο του αγόρια, τον 11χρονο Αγγελο και τον 10χρονο Στρατή.

Στις αποστολές του στην Ασία και την Αφρική ήταν πάντα στο πλευρό όσων είχαν ανάγκη.

Εχει μια ξεχωριστή σχέση με τον αδελφό του, αρχιτέκτονα στο επάγγελμα, με τον οποίον, σχεδόν, καθημερινά προσπαθούν να βλέπονται και να πίνουν καφέ στη Ν. Σμύρνη, διαβάζοντας εφημερίδες και σχολιάζοντας τα τεκταινόμενα.

Από τη συζήτησή μας δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το νέο ναυάγιο με τους πρόσφυγες στις ακτές της Αλικαρνασσού και οι εικόνες των πνιγμένων παιδιών που προκάλεσαν παγκόσμια συγκίνηση. «Αυτή η εικόνα επαναλαμβάνεται πολλά χρόνια τώρα», εξηγεί ο αναπληρωτής υπουργός. «Εχουν πνιγεί χιλιάδες άνθρωποι στη Μεσόγειο και δεν θα έπρεπε η αισθητική μιας εικόνας να ξυπνάει την ουσία και η ουσία να παραμένει. Αν δεν εμπεδωθεί μέσα μας μια συνείδηση αλληλεγγύης και χρησιμοποιηθεί μονάχα για επικήδειους, δεν κάνουμε τίποτα. Ο πόνος, η τραγωδία και τα βάσανα αυτών των ανθρώπων είναι πολύ μεγάλα και θα συνεχίζουν να υπάρχουν κι όταν οι εικόνες αυτές δεν θα δημοσιεύονται».

Στη Σομαλία κρατάει στην αγκαλιά του τον «Πατάτα», όπως ο ίδιος τον αποκαλεί.

Ο Γιάννης Μουζάλας είναι ένας ιδεολόγος αριστερός, με φωτισμένη συνείδηση. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, το γεγονός ότι ακόμα και από την πρώτη μέρα της υπουργοποίησής του δεν έχει εγκαταλείψει τις γυναίκες που παρακολουθούσε και τον είχαν εμπιστευτεί για τον τοκετό τους.

Τι θυμάται και τι έχει χαραχτεί στη μνήμη του από τις τόσες αποστολές; Οπως λέει και ο ίδιος: «Είναι τόσα πολλά... Ο ίδιος απαρηγόρητος τρόπος με τον οποίο κάθε φορά οι μάνες σε όλα τα μέρη της Γης πενθούν το χαμένο τους παιδί. Αυτό που κάνω πηγάζει από μία δική μου εσωτερική ανάγκη.

Με ένα μπλοκάκι στο χέρι ο ακτιβιστής υπουργός καταγράφει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στους καταυλισμούς στο Κομπάνι.

Οι εμπειρίες αυτές με κάνουν πιο ταπεινό και καλύτερο άνθρωπο. Στην τελευταία αποστολή στο Κομπάνι, ποτέ άλλοτε δεν είχα δει τόση δυστυχία να αντιμετωπίζεται με τόση αξιοπρέπεια και τόση αγωνιστικότητα. Οι γυναίκες στο Κομπάνι είναι οι ?Αντιγόνες?, που θάβουν τους νεκρούς τους με αξιοπρέπεια και όπου μέσα από την ταφή, ζητάνε την ελευθερία.

Στο μυαλό μου έρχεται, επίσης, και μια αποστολή, στην Ουγκάντα. Πηγαίνοντας εκεί και ψάχνοντας το μέρος που θα μείνουμε, σ' ένα δέντρο που είχε ένα μικρό δρομάκι έγραφε: ?Μουζάλε?, που σημαίνει, καλόγεννη! Γέλασα πολύ. Σκέφτηκα, τι φοβερή σύμπτωση. Ο μαιευτήρας Μουζάλας, στον δρόμο... Μουζάλε! Μια κοπέλα είχε τρίδυμα. Οταν γέννησε και πήγαν όλα καλά, έδωσαν στο δρομάκι τη συγκεκριμένη ονομασία».

 http://www.ethnos.gr/