Λεπτές ισορροπίες με τους «8»

Η Δικαιοσύνη αποφασίζει για την έκδοση Τούρκων στρατιωτών

Λεπτές ισορροπίες με τους «8»

Γιάμαλη Αναστασία

EUROKINISSI

Με οδηγό το Διεθνές και το Ελληνικό Δίκαιο προσεγγίζει η Ελλάδα το θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών που ήρθαν με ελικόπτερο στην Αλεξανδρούπολη το Σάββατο και ζήτησαν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, την ώρα που η τουρκική κυβέρνηση ζητεί μετ' επιτάσεως την έκδοσή τους.

Τα διπλωματικά και μη μηνύματα της Τουρκίας

Την Παρασκευή, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου ζήτησε την έκδοσή τους «το συντομότερο δυνατόν» μιλώντας στην κρατική τηλεόραση της χώρας του, ενώ επανέλαβε σε υψηλούς τόνους και το αίτημα έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν από τις ΗΠΑ. Την Τρίτη, ο Τούρκος πρέσβης στην Ελλάδα Κερίμ Ουράς, έπειτα από μια συνέντευξη Τύπου η οποία προκάλεσε την έντονη παρασκηνιακή αντίδραση του ΥΠΕΞ, καθώς οι δηλώσεις του «ξέφευγαν» από τα διπλωματικά όρια, αφού χαρακτήρισε «λάθος» το ότι επετράπη στο ελικόπτερο των οκτώ να προσγειωθεί επί ελληνικού εδάφους, λέγοντας ότι ένα ελικόπτερο μπορεί να προσγειωθεί οπουδήποτε και ότι τα ελληνικά μαχητικά που το παρακολούθησαν από την είσοδό του στον ελληνικό εναέριο χώρο δεν θα έπρεπε να του είχαν επιτρέψει να προσγειωθεί σε ελληνικό έδαφος και πως η μη έκδοση δεν θα βοηθήσει τις διμερείς σχέσεις. Με διευκρινιστική δήλωση, αποσοβήθηκε στο παρά πέντε η κρίση, με την πρεσβεία να αμβλύνει τα λεχθέντα, κάνοντας λόγο για διαστρέβλωση των λεγομένων του πρέσβη. «Η άμεση έκδοση του στρατιωτικού προσωπικού στην Τουρκία θα είχε πολύ θετικές επιπτώσεις στις σχέσεις των δύο χωρών. Από την άλλη, μια αρνητική απόφαση θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικά αισθήματα στην τουρκική κοινή γνώμη και φυσικά αυτό είναι κάτι που ο ίδιος δεν επιθυμεί, καθώς το βασικό καθήκον του ως πρέσβη είναι να βελτιώσει τις διμερείς σχέσεις και να κρατήσει τα πράγματα σταθερά» ανέφερε η ανακοίνωση, ευχαριστώντας τις ελληνικές αρχές και ικανοποιώντας το ΥΠΕΞ, το οποίο δεν απάντησε με ανακοίνωση για να αποφευχθεί η εξαγωγή της κρίσης στην Ελλάδα.

Άμεσα τα ελληνικά αντανακλαστικά

Τόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς ήταν το σαββατοκύριακο σε επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ όσο και με τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπου έγινε ανταλλαγή απόψεων για την κατάσταση στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος και την ελληνική στάση ως προς αυτό. Επίσης, έγινε αναφορά στην παράνομη είσοδο των «8», για την οποία η ελληνική πλευρά υπογράμμισε ότι θα γίνουν όλες οι ενέργειες όπως ορίζονται από το Διεθνές Δίκαιο. Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τον απόλυτο σεβασμό της ελληνικής πολιτείας σε θέματα Διεθνούς Δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ήδη από τα ξημερώματα του Σαββάτου, ο Αλέξης Τσίπρας ήταν από τους πρώτους Ευρωπαίους ηγέτες που εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους στη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της γείτονος και ακολούθησαν οι περαιτέρω επικοινωνίες. Μάλιστα, η επικοινωνία με τον πρόεδρο Ερντογάν έγινε έπειτα από πρωτοβουλία του ίδιου, ο οποίος και ευχαρίστησε τον Αλέξη Τσίπρα για τη στάση που κράτησε απέναντι στο επιχειρούμενο πραξικόπημα το Σάββατο τα ξημερώματα. Ο Ν. Κοτζιάς, κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, επισήμανε μεταξύ άλλων πως η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να εκφράζει την εναντίωσή της στο πραξικόπημα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να στηρίζει κάθε ενέργεια της σημερινής τουρκικής κυβέρνησης.

Στην Αθήνα οι "8"

Οι Αμπντουλάχ Γετίκ, Φεριντούν Τσομπάν, Μπιλάλ Κουργκούν, Σουλεϊμάν Μπουγιούκ, Ουγκούρ Τσαν, Αχμέτ Γκιουζέλ, Γκεντσάι Κογιούν και Μεσούτ Κιράζ (δύο ταγματάρχες, τέσσερις λοχαγοί και δύο υπαξιωματικοί της Αεροπορίας Στρατού με έδρα τη βάση της Καλλίπολης) μεταφέρθηκαν στην Αθήνα την Παρασκευή και συγκεκριμένα στην Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Δυτικής Αττικής στο Ολυμπιακό Χωριό. Πρόκειται για τη δεύτερη μετακίνησή τους για λόγους ασφαλείας. Η πρώτη μετακίνηση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη από τον Έβρο στην Αστυνομική Διεύθυνση Καβάλας. Όπως φαίνεται, η διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου που κατατέθηκαν την Τρίτη θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στα κεντρικά της Υπηρεσίας Ασύλου, στην Κατεχάκη.

Τον ισχυρισμό ότι οι οκτώ Τούρκοι στρατιωτικοί που έχουν ζητήσει άσυλο στη χώρα μας ήταν μεταξύ της ομάδας που επεχείρησε να δολοφονήσει τον Ταγίπ Ερντογάν προέβαλε στα μέσα της εβδομάδας η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Star», ισχυριζόμενη ότι ανήκουν στην ομάδα των στασιαστών που είχε περικυκλώσει το ξενοδοχείο όπου βρισκόταν ο Τούρκος πρόεδρος, στη Μαρμαρίδα, ωστόσο εκείνος κατάφερε να διαφύγει με τη βοήθεια της προσωπικής του φρουράς. Σημειώνεται πως πληροφορίες της ΕΛ.ΑΣ. ανέφεραν πως οι «8» είχαν αφαιρέσει τα διακριτικά από τις στολές τους αλλά και το μαύρο κουτί του ελικοπτέρου. Οι ίδιοι, σύμφωνα με τους συνηγόρους τους, αρνούνται οποιαδήποτε σχέση με το περιστατικό.

Δύσκολη η έκδοση

Οι εξελίξεις στη γείτονα και ο αυξανόμενος απολυταρχισμός εκτιμάται πως δυσκολεύει την έκδοση των «8». Ενδεικτική είναι η απόφαση για αναστολή της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώμτα που ανακοινώθηκε από τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης Νουμάν Κουρτουλμούς. Πράγματι, αν υπάρξουν βάσιμες υπόνοιες ότι οι οκτώ ενεπλάκησαν στο πραξικόπημα, δεν εφαρμόζεται στην περίπτωσή τους η Συνθήκη της Γενεύης (άρθρο 1, περίπτωση στ', παράγραφος 1, περίπτωση γ). Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με νομικούς, πως η διαδικασία του ασύλου, που είναι μία από τις τρεις παράλληλες διαδικασίες που τρέχουν αυτή τη στιγμή, θα απορριφθεί και «οφείλει να απορριφθεί».

Ωστόσο, υπάρχουν άλλες δύο διαδικασίες, αυτή της έκδοσης και αυτή της διοικητικής απέλασης, καθώς οι «8» έχουν μπει παράνομα στη χώρα. Η διαδικασία της έκδοσης εκκινεί με την κοινοποίηση στις ελληνικές αρχές του αιτήματος έκδοσης από τις τουρκικές αρχές. Αρμόδιο για να κρίνει επί του αιτήματος της έκδοσης είναι σε πρώτο βαθμό το Συμβούλιο Εφετών και σε δεύτερο βαθμό ο Άρειος Πάγος. Εφόσον το Συμβούλιο Εφετών και ο Άρειος Πάγος κρίνουν ότι οι «8» πρέπει να εκδοθούν, εκκρεμεί η έγκριση από τον υπουργό Δικαιοσύνης. Ωστόσο, επισημαίνεται πως αν το Συμβούλιο Εφετών και ο Άρειος Πάγος κρίνουν ότι οι «8» δεν πρέπει να εκδοθούν, τότε ο υπουργός Δικαιοσύνης δεν μπορεί να παρέμβει.

Νομικοί επισημαίνουν πως δεν υπάρχει περίπτωση -υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων- είτε το Συμβούλιο Εφετών είτε ο Άρειος Πάγος να κλείνουν θετικά επί της έκδοσης, καθώς, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ουδείς απελαύνεται ή εκδίδεται σε χώρα στην οποία ισχύει θανατική ποινή ή υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή του. Το ίδιο ισχύει και σε ό,τι αφορά τη δικαστική απέλαση.

Η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη, σε συνέντευξή της την Πέμπτη, χαρακτήρισε μεν «κατανοητό» το αίτημα της Τουρκίας για έκδοση των «8», ωστόσο τόνισε πως «η ελληνική πλευρά θα ακολουθήσει όλες τις διαδικασίες που προβλέπονται και από το Ελληνικό και από το Διεθνές Δίκαιο», ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις κινήσεις απολυταρχικοποίησης του Ερντογάν, υποστηρίζοντας ότι «προκύπτουν ζητήματα Δημοκρατίας».

Σε εγρήγορση στο Αιγαίο

Στο μεταξύ, συσκέψεις για την κατάσταση πραγματοποιούνταν όλη την περασμένη εβδομάδα στο υπουργείο Εξωτερικών και Άμυνας για την αποτίμηση της κατάστασης και του γεωπολιτικού περιβάλλοντος, ενώ το ΓΕΕΘΑ ήταν και παραμένει σε εγρήγορση με πλωτά και εναέρια μέσα στις περιοχές πρώτης γραμμής από τη Σάμο ώς το Καστελόριζο για την πιθανότητα να περάσουν στην Ελλάδα Τούρκοι στρατιωτικοί.

Τυχόν επικράτηση των πραξικοπηματιών θα οδηγούσε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε αχαρτογράφητα νερά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η νεα φάση στην οποία έχει εισέλθει η Τουρκία επιτρέπει στην Αθήνα να εφησυχάζει. Από τα μέτρα επαγρύπνησης μετά την έλευση των «8» μέχρι τα σενάρια για το τι μέλλει γενέσθαι στη γείτονα, η όξυνση με Ε.Ε. και ΗΠΑ, οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στο προσφυγικό, το πώς αναδιατάσσεται η σχέση πολιτικής εξουσίας και στρατιωτικών, ποιες νομικές και διπλωματικές επιπλοκές σοβούν, η κυβέρνηση συσκέπτεται, μελετά και εξετάζει πιθανά και απίθανα σενάρια, έχοντας ως πυξίδα την ανάγκη καλής γειτονίας και τις λεπτές ισορροπίες.

http://www.avgi.gr/