Γιατί το παράλληλο σύστημα πληρωμών ερίζει τόσο;
Ιάσονας Γκιώνης*
Εδώ και καιρό, προσπαθώ να καταλάβω για ποιο λόγο το παράλληλο σύστημα πληρωμών που παρουσίασε ο πρώην υπ.οικ. το 2015, δέχεται τόσες άλογες επιθέσεις. Άλογες, τουλάχιστον για όσους έχουν εντρυφήσει έστω και λίγο στην αρχιτεκτονική συστημάτων συναλλαγών.
Συνειδητοποίησα αίφνης, ότι μου διέφευγε το προφανές: Πρόκειται για ένα Εξωτραπεζικό σύστημα πληρωμών. Κι ως Εξωτραπεζικό, κλονίζεται έστω και σε επίπεδο θεωρητικό, το μονοπώλιο που έχει ο χρεοκοπημένος τραπεζικός κλάδος: να ανακυκλώνει επιλεκτικά τα χρέη χρεοκοπημένων μέσων και χρεοκοπημένων κομμάτων. Όλα αυτά δε, σε μία απέλπιδα απόπειρα να παραμείνουν επίκαιρα και “ισχυρά”, συγκεκριμένα κλιμάκια, σε έναν κόσμο που αλλάζει, ακόμα κι αυτή καθαυτή η έννοια της “ισχύος”.
Λογικό να υπάρχει ανασφάλεια και οργή, καθότι με την επιτυχημένη εφαρμογή ενός παράλληλου συστήματος πληρωμών, ο κόσμος γρήγορα θα αντιληφθεί πόσο εικονικά είναι τα νομισματικά συστήματα. Πώς μπορεί λ.χ. ένα σύστημα να διαμορφωθεί για να αναδιανείμει τα οφέλη (αλλά και τα βάρη) της Οικονομίας, πιο αξιοκρατικά, πιο δίκαια. Κι ακόμα, πιο περιβαλλοντικά υπεύθυνα.
Επί της ουσίας, ένα μέσο συναλλαγής στην εποχή της πληροφορίας, δεν είναι τίποτα περισσότερο από έναν αριθμό σε μία οθόνη, που ένας οποιοσδήποτε θεσμός ή συλλογικότητα μπορεί να “γεννήσει”, διαμορφώνοντας νέους κανόνες που καλώς εχόντων, θα ευθυγραμμίζονται με μία έλλογη τάξη πραγμάτων. Και το να έχει κρατική υποστήριξη, σίγουρα διευκολύνει κι επιταχύνει κατά πολύ τα πράγματα.
Ήδη, ακόμα και αρχιτεκτονήματα εκτός “θεσμικού ελέγχου”, όπως το Bitcoin, έχουν δείξει τι δυναμική μπορεί να αναπτύξει ένα εναλλακτικό σύστημα συναλλαγών (το Bitcoin βέβαια δεν μπορεί να θεωρηθεί πρακτικό μέσο συναλλαγής καθότι συμπεριφέρεται περισσότερο σαν μετοχή, με μεγάλες διακυμάνσεις αξίας. Δεν παύει όμως να είναι ένα εικονικό, ψηφιακό νόμισμα, με διαπραγμάτευση μεγάλων αξιών καθημερινά, έναντι “πραγματικών” νομισμάτων).
Φανταστείτε λοιπόν τι θα συνέβαινε σε μία χειμαζόμενη χώρα, αν γεννιόταν ρευστότητα “εκ του μηδενός”, από ένα εξωτραπεζικό σύστημα, που θα λειτουργούσε ταυτόχρονα ως αρωγός χειραφέτησης από την ευρυζωνική τραπεζοχρεοκρατία. Αποδίδοντας αξία δίκαια σε αυτόν που την παράγει, κι όχι σε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που όντας χρεοκοπημένο, εποφθαλμιά την όποια ραγδαία-απομειούμενη αξία παραμένει εκτός του ελέγχου του, για να τη ρίξει κι αυτή στο απύθμενο πηγάδι ενός μη αναστρέψιμα-χρεοκοπημένου, ανυπόληπτου μοντέλου.
Οι τράπεζες (κεντρικές και μη) θα μπορούσαν εφόσον το επιλέξουν, να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μετάβαση σε μία νέα οικονομία. Εφόσον ξεφύγουν από την παρωχημένη λογική ότι μπορείς να έχεις αξιώσεις επί των πάντων, μόνο και μόνο επειδή έχεις το μονοπώλιο του να πληκτρολογείς αριθμούς σε μία οθόνη, βαφτίζοντάς τους νόμισμα, ανακυκλώνοντάς τους δε, σε έναν διαρκώς συρρικνούμενο κύκλο.
Η τεχνολογία της πληροφορίας δημιουργεί γόνιμο έδαφος, για να παρακαμφθούν τομείς που μέχρι πρότινος αποτελούσαν άβατο. Εφόσον ένας οποιοσδήποτε τραπεζίτης (κεντρικός και μη) επιθυμεί να παραμείνει επίκαιρος, οφείλει να εκσυγχρονιστεί και να αναθεωρήσει, όχι μόνο από τεχνολογικής σκοπιάς, αλλά και σφαιρικά. Η εμμονική, ψυχαναγκαστική ενδεχομένως απόπειρα διαιώνισης μιας άλογης κατάστασης, το μόνο που κάνει είναι να επιταχύνει την αποδόμηση και συνακόλουθη παράκαμψή της. Κινδυνεύει με άλλα λόγια, ο χρηματοπιστωτικός κλάδος εφόσον επιμείνει, να έχει την τύχη της ...δισκογραφίας;
* Οικονομικός αναλυτής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου