Τι ωραίο πλιάτσικο!
Tου Βασίλη Ρόγγα*
Η κυρίαρχη πολιτική τάξη μιας προηγούμενης περιόδου έχει θητεύσει επιστημονικά στο να κάνει τις δουλειές της χωρίς να πλήττεται. Δυστυχώς, είναι πιθανόν να μην τιμωρηθούν αρκετοί, μιας και έχουν καταφέρει να φυλαχτούν ως επί το πλείστον. Και, ταυτόχρονα, η σκανδαλολογία γίνεται προσπάθεια να πλήξει συλλήβδην το κομματικό σύστημα, ακόμα και εκείνο το κομμάτι που δεν είχε σχέση με την εξουσία μέχρι πρότινος, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ
Στο μυθιστόρημα «Τι ωραίο πλιάτσικο» του Τζόναθαν Κόου ξετυλίγονται σαράντα χρόνια της ιστορίας της αλαζονικής και άπληστης βρετανικής άρχουσας τάξης. Συντίθεται η προσωπογραφία της, εξιστορούνται τα εγκλήματά της. Την ειρωνεύεται και αρνείται να δει σ' αυτήν την παραμικρή γοητεία. Η μυθοπλασία του έχει κάνει εκδοτικό πάταγο εδώ και πολλά χρόνια. Στην περίπτωση της ελληνικής άρχουσας τάξης, τέτοιο μυθιστόρημα δεν έχει γραφτεί ακόμα. Αν ο Κόου ήξερε τις απάτες της, δεν θα έγραφε πρόζα. Θα το γύριζε στη δημοσιογραφία.
Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση του σκανδάλου της Νοβάρτις; Μα ένα ωραίο πλιάτσικο!
Τα 23 δισεκατομμύρια ευρώ φαίνεται να αγγίζει η ζημιά από το 2000 έως το 2015 από την πρακτική όλων των φαρμακοβιομηχανιών. Τα 3 δισ. από αυτά φαίνεται να είναι η ζημιά που υπέστη το Δημόσιο από τις συναλλαγές του με τη Novartis. Η έρευνα έχει τρεις προστατευόμενους μάρτυρες - κλειδιά και ξεκίνησε από τον Αύγουστο του 2016, όταν και δύο μάρτυρες, αρχικά, μέσω του δικηγόρου τους προχώρησαν σε καταγγελία στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των Ηνωμένων Πολιτειών για αθέμιτες πρακτικές της Novartis στην Ελλάδα. Κλιμάκιο του FBI εγκαθίσταται στην Ελλάδα, γίνεται έφοδος στα γραφεία της Novartis Ελλάς, κατά την οποία βρέθηκε λίστα με πάνω από 4.500 γιατρούς σε σταθερή μισθοδοσία από την εταιρεία. Από το 2000 έως το 2009 η φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 400%. 18 δισ. ευρώ παραπάνω δηλαδή μέσα σε 9 χρόνια. Οι καταθέσεις των μαρτύρων είναι πολυσέλιδες, ξεκίνησαν στα μέσα Νοεμβρίου του 2017 και ολοκληρώθηκαν πριν από λίγες ημέρες. Ο δικηγόρος τους ξεκαθάρισε πως οι μάρτυρες αυτοί ήταν σε καίρια πόστα της Novartis στην Ελλάδα, γνώριζαν τη στρατηγική αλλά και τις μεθόδους της εταιρείας.
Πώς έγινε προσπάθεια να θαφτεί η υπόθεση
Έχουν γίνει τέσσερις γνωστές μέχρι τώρα προσπάθειες να θαφτούν στοιχεία γι' αυτήν την υπόθεση, αλλά μάλλον και για άλλες.
Πρώτον, έχουν λεηλατηθεί τα αρχεία των υπηρεσιών από ελεγχόμενους για την υπόθεση κατήγγειλε η γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης Μ. Παπασπύρου στον ΑΝΤ1, ενώ, όπως ενημέρωσε κάνουν μηνύσεις στους επιθεωρητές για να σταματήσουν την έρευνα. Όπως ενημέρωσε η κ. Παπασπύρου, η προανακριτική αφορά την τιμολόγηση των φαρμάκων. Καταλόγισε σκοπιμότητα αφού, όπως είπε, «λείπουν τα αρχεία ορισμένων ετών, όχι όλα», όπως διαβεβαίωσε όμως «θα βρεθούν τα πάντα». «Πρέπει να μάθει ο κόσμος πού πήγαν τα λεφτά» συμπλήρωσε η κ. Παπασπύρου, τονίζοντας ότι «το πόρισμά μας θα είναι τόσο εμπεριστατωμένο που θα αποκαλύπτει τη ζημιά του Δημοσίου με ακρίβεια».
Δεύτερον, και σε θεσμικό επίπεδο, έχουμε να κάνουμε με μια Εξεταστική Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για τα Ρanama Papers από τον προηγούμενο Οκτώβριο. Ψηφίζεται έκθεση που ορίζει την προστασία των καταγγελτών που δρουν προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, η οποία υπογραμμίζει την καταλυτική σημασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στην αποκάλυψη σοβαρών παρανομιών και σκανδάλων, ανεξάρτητα από τα προσωπικά κίνητρα που τους ωθούν στην καταγγελία. Η έκθεση καταψηφίστηκε από το ΕΛΚ, με τους ευρωβουλευτές της Ν.Δ. να απέχουν, αφού όμως πρώτα είχαν προσπαθήσει να βάλουν όσα εμπόδια μπορούσαν στην υιοθέτησή της.
Τρίτον, σύμφωνα με τους προστατευόμενους μάρτυρες, ο Παναγιώτης Μαυρίκος φέρεται να έπαιρνε μεγάλα ποσά από τη Novartis, τα οποία ξέπλενε για λογαριασμό πολιτικών προσώπων. Ο εκδότης κ. Μαυρίκος πέθανε πριν από δύο χρόνια, στις 9 Ιουνίου 2016, όταν το αυτοκίνητό του ξαφνικά σταμάτησε στην Αττική οδό, στον κόμβο της Μεταμόρφωσης και μυστηριωδώς τυλίχτηκε στις φλόγες. Ενδεικτικό ήταν και το αποκαλυπτικό έγγραφο που έδειχνε τον Παναγιώτη Μαυρίκο στο payroll της Ν.Δ. επί Αντώνη Σαμαρά. Ο Μαυρίκος σκοτώθηκε λίγο πριν καταθέσει στον ανακριτή για την υπόθεση των εκβιασμών.
Τέταρτον, ο κ. Τενεκίδης, μεγαλοστέλεχος της Novartis, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει στο ξενοδοχείο Χίλτον Αθηνών την Πρωτοχρονιά του 2017. Με δάκρυα στα μάτια, ο παρ’ ολίγον αυτόχειρας «έσπασε» και άρχισε να λέει στους αστυνομικούς ότι «δεν θα φορτώσουν σε εμένα όλα τα κακά της εταιρείας» όπως επίσης και ότι του «την έχουν στημένη» και φοβάται για τη ζωή του, αναφερόμενος προφανώς στο σκάνδαλο της εταιρείας Novartis.
Η υπερασπιστική γραμμή των λούμπεν αστικών κομμάτων
Η υπερασπιστική γραμμή των πληττόμενων πολιτικών προσώπων είναι περίπου η εξής: αφού οι μάρτυρες τελούν εν ανωνυμία, τότε πρόκειται για συκοφάντες των οποίων τα ονόματα θα αποκαλυφθούν και θα τους διώξουμε όταν έρθουμε στα πράγματα. Ακόμα χειρότερα, εκείνο που φαίνεται να υπονοείται είναι: «σταματήστε να σκαλίζετε την υπόθεση, θα διώξουμε και εσάς όταν έρθουμε στα πράγματα. Όλοι οι μηχανισμοί είναι με το μέρος μας και το ξέρετε. Σε ό,τι κι αν έχουμε κάνει έχουμε καλυφθεί νομικά, δεν είμαστε κουτοί».
Ο κ. Μητσοτάκης, του οποίου ο αντιπρόεδρος κ. Γεωργιάδης κατηγορείται, δήλωσε πως «σε μια Δημοκρατία, η Δικαιοσύνη δεν μπορεί να φοράει κουκούλα απέναντι σε εκπροσώπους του ελληνικού λαού. Απαιτώ την άμεση διαλεύκανση της υπόθεσης της Novartis. Όλα να έρθουν στο φως. Αλλά χωρίς κουκούλες. Δεν πρόκειται να δεχθώ να συκοφαντείται μια ολόκληρη παράταξη, αλλά και να σύρεται στη λάσπη ο δημόσιος βίος της χώρας από τρεις κουκουλοφόρους χωρίς ονοματεπώνυμο".
Ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε την υπόθεση «άθλια συκοφαντία», μίλησε για «δημοκρατικά επικίνδυνη γελοιότητα» και ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς που «ξεφτιλίζουν το κράτος δικαίου». «Είναι αδιανόητο. Πρόκειται για προσβολή της λογικής και της αλήθειας» πρόσθεσε και κατήγγειλε ότι η όλη υπόθεση αποτελεί μια «παράσταση» που μας γυρνάει πίσω στο 1989. Ο κ. Βενιζέλος πρότεινε, μάλιστα, να αρθεί το καθεστώς προστασίας των τριών μαρτύρων. Ζήτησε, επιπλέον να διαβιβαστεί ο φάκελος στην Εξεταστική Επιτροπή η οποία θα καλέσει στη συνέχεια τους προστατευόμενους μάρτυρες για να αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους.
Οι δυο ισχυροί άντρες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ είτε έκαναν λάθος το 2001 είτε κάνουν τώρα. Τον Ιούνιο του 2001 εισήχθη ο θεσμός των προστατευόμενων μαρτύρων με τον Νόμο 2928. Με αυτόν το νόμο αντιμετωπίστηκε το φαινόμενο των «εγκληματικών» και «τρομοκρατικών» οργανώσεων και εφαρμόστηκε στη δίκη των μελών της «17 Νοέμβρη». Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η δίκη της Χρυσής Αυγής, με το κουβάρι της υπόθεσης να ξετυλίγεται κυρίως χάρη στις καταθέσεις των πέντε προστατευόμενων μαρτύρων, την περίοδο που υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ο Χαράλαμπος Αθανασίου.
Τι πραγματικά συμβαίνει
Ο κ. Παπανικολάου (αντιπρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Ελλάδας) τονίζει ότι το πάρτι στην Υγεία έφτασε τα 70 δισ. ευρώ, ενώ την εποχή της εικονικής ανάπτυξης και των Ολυμπιακών Αγώνων η φαρμακευτική δαπάνη έφτασε σε εξωφρενικά επίπεδα. Κατ’ άλλους, το πάρτι στην Υγεία κόστισε περίπου 85 δισ.
Δεν είναι πολλά τελικά αυτά τα χρήματα, ιδιαίτερα αν συμπεριληφθούν και άλλα, εξίσου μεγάλα σκάνδαλα: το σκάνδαλο του καρτέλ των κατασκευαστικών εταιρειών, τα διαδοχικά σκάνδαλα του χρηματοπιστωτικού συστήματος (το σημιτικό χρηματιστήριο, την καλή Αγροτική ως χάρισμα στον Σάλλα, τα θαλασσοδάνεια στα χρεωκοπημένα ΜΜΕ, τις off shore), τα διαχρονικά σκάνδαλα των εξοπλισμών, το σκάνδαλο της Siemens. Και αυτά είναι μόνο τα μεγαλύτερα την τελευταία 30ετία.
Πόσα χρήματα άραγε είναι αυτά; 200-300 δισ. ευρώ σε σημερινές τιμές; Είναι πολύ πιθανόν να μιλάμε για ακόμα περισσότερα. Αν μάλιστα προσθέσουμε και σε αυτά τη χρόνια φοροαποφυγή συγκεκριμένων επαγγελματικών κατηγοριών της άνω μεσαίας τάξης, το ποσό ανεβαίνει. Για να μην παρεξηγηθούμε: οι 4.500 ιατροί που χρηματίζονταν από τη Novartis είναι ένα δείγμα.
Τα πολλά προηγούμενα χρόνια στη χώρα συνέβη το εξής απλό. Το πλέγμα εξουσίας που εγκαθιδρύθηκε από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα, βοηθούσης της δεσπόζουσας θέσης που αποκτούσε η Ε.Ε. σε όλα τα πεδία παραγωγής πολιτικής, χρειάζονταν να ιδιωτικοποιεί δημόσια μέχρι πρότινος αγαθά. Η θεσμική και τεχνοκρατική ανεπάρκεια για μια τόσο μεγάλη υπόθεση ευνόησε συγκεκριμένους οικονομικούς δρώντες που, σε συνάφεια με την κυρίαρχη πολιτική τάξη, αλλά και με πολλαπλή νομική και λογιστική κάλυψη, κατάφερε να τιμαριοποιήσει τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου κατά το δοκούν. Για να χορτάσουν οι ασύδοτοι που έτρωγαν, χρειάστηκε να υπερτιμολογήσουν το φαγοπότι. Ο λογαριασμός για το γλέντι τους είναι μάλλον βέβαιο πως ξεπερνάει τρία Μνημόνια.
Το μεγάλο κεφάλαιο έχει μάθει πλέον να κάνει τις δουλειές του πατώντας ακριβώς στα διεφθαρμένα πολιτικά συστήματα του κόσμου (η Ελλάδα εδώ δεν αποτελεί εξαίρεση). Οι μεγάλες εταιρείες προϋπολογίζουν τα δωράκια που θα κάνουν σε κρατικούς, πολιτικούς και δικαστικούς αξιωματούχους καθώς και τα ρέστα σε πρόστιμα. Και, πάλι, έχουν κέρδος.
Από την άλλη, η κυρίαρχη πολιτική τάξη μιας προηγούμενης περιόδου έχει θητεύσει επιστημονικά στο να κάνει τις δουλειές της χωρίς να πλήττεται. Δυστυχώς, είναι πιθανόν να μην τιμωρηθούν αρκετοί, μιας και έχουν καταφέρει να φυλαχτούν ως επί το πλείστον. Και, ταυτόχρονα, η σκανδαλολογία γίνεται προσπάθεια να πλήξει συλλήβδην το κομματικό σύστημα, ακόμα και εκείνο το κομμάτι που δεν είχε σχέση με την εξουσία μέχρι πρότινος, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.
Έτσι, η κρίση αντιπροσώπευσης βαθαίνει, οι πολίτες ζαλίζονται και μειώνονται τα αντανακλαστικά δημοκρατικής εγρήγορσης και κριτικής αποτίμησης μιας τόσο σπουδαίας υπόθεσης. Για να μη συμβεί αυτό, χρειάζεται να αναδειχτούν με νηφαλιότητα και επαρκή επεξήγηση οι πτυχές του θέματος, με διάθεση όχι να πληγούν οι έτσι κι αλλιώς αδύναμοι θεσμοί της ελληνικής πολιτείας, αλλά να αλλάξουν με πρόνοιες κοινωνικού ελέγχου. Και, παράλληλα, να γίνει κατανοητό πως η θεσμική θωράκιση ενάντια στη διαφθορά θα είναι τόσο ισχυρή όσο αποτελεί επιτακτικό ταξικό αίτημα.
(Με πληροφορίες από το left.gr, tvxs.gr κ.α.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου