Πως και γιατί ξεκίνησε το σκάνδαλο και γιατί έρχονται πιο κοντά οι διώξεις
H Novartis, το πάρτι των 32,68 δισ. και ο χορός της μίζας
Πουλακίδας Κώστας
Σε τι συνίσταται το σκάνδαλο του φαρμάκου στην Ελλάδα; Στην τεράστια αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης. Την περίοδο 2000 - 2009 (κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή) η φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 11,1%. Η Ελλάδα είχε τη μεγαλύτερη αύξηση φαρμακευτικής δαπάνης και από τις 31 πλουσιότερες χώρες του ΟΟΣΑ (ο μέσος όρος αύξησης ήταν 3,5%). Η ετήσια φαρμακευτική δαπάνη ανά άτομο από τα 217 ευρώ το 2000 ανέβηκε στα 779 ευρώ το 2008 και το 2014 έπεσε στα 506 ευρώ. Ή αιφνιδίως ο ελληνικός λαός άρχισε να αρρωσταίνει ή ακόμη και την περίοδο των Μνημονίων το δημόσιο χρήμα σκορπιζόταν αφειδώς εις όφελος των φαρμακευτικών εταιρειών...
Ποιο είναι το συνολικό ποσό που «χάθηκε»; Η Εξεταστική Επιτροπή για τα σκάνδαλα στην υγεία εκτίμησε ότι «για την περίοδο 1997 - 2014 η συνολική οικονομική επιβάρυνση της χώρας αγγίζει τα 85 δισ. ευρώ - 23 δισ. περίπου στο φάρμακο».
Μια άλλη εκτίμηση προέρχεται από τον καθηγητή Κώστα Ράνο, ο οποίος επισημαίνει ότι η διαφορά ανάμεσα στη φαρμακευτική δαπάνη που πραγματοποιήθηκε το 2002-2014 με την προσδοκώμενη πορεία που θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει η φαρμακευτική δαπάνη την ίδια περίοδο είναι 32,68 δισ. ευρώ (για τον υπολογισμό της προσδοκώμενης πορείας χρησιμοποιήθηκε ως βάση η φαρμακευτική δαπάνη της περιόδου 1987-2001).
Κρίσιμος ο ρόλος της Ελλάδας για τη Novartis
Μέσα σε αυτές τις δυσώδεις καταστάσεις, η Novartis αναδείχθηκε σε «πρωταθλήτρια» φαρμακευτική εταιρεία. Ανέλαβε ηγετικό ρόλο στον κλάδο, με τον αντιπρόεδρό της να γίνεται πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) και «να κάνει παιχνίδι». Οι κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ μοίραζαν δισ. και η Novartis φέρεται να είναι η πρώτη που πληρωνόταν, κάτι που είχε μεγάλη σημασία ειδικά την περίοδο των Μνημονίων, όταν ουσιαστικά είχε κηρυχθεί στάση πληρωμών στη φαρμακοβιομηχανία, πλήττοντας κυρίως την κάποτε ανθούσα ελληνική φαρμακοβιομηχανία.
Το «ενδιαφέρον» της Novartis για την τιμή του φαρμάκου στην Ελλάδα δεν αφορούσε μόνο τα έσοδά της από τη χώρα μας, αλλά και γιατί μέσω της Ελλάδος οι πρακτικές της εταιρείας επηρέαζαν τις τιμές των φαρμάκων της και στις υπόλοιπες χώρες. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που στην Ευρώπη λαμβάνονται ως βάση για τον υπολογισμό της τιμής των φαρμάκων σε κάθε χώρα. Έτσι μια μικρή αύξηση 10 λεπτών σε ένα φάρμακο της Novartis στην Ελλάδα «αντιστοιχούσε» σε πανευρωπαϊκά κέρδη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για τη μητρική Novartis.
Το σκάνδαλο ήρθε από τις ΗΠΑ
Η Novartis είναι πολυεθνική (με έδρα την Ελβετία, αλλά γερμανικής «καταγωγής») και παγκόσμια δύναμη στο φάρμακο. Ο ανταγωνισμός σε αυτόν τον χώρο οδήγησε σε παράνομες πληρωμές σχεδόν όλες τις φαρμακευτικές. Οι αμερικανικές αρχές ξεκίνησαν έρευνα για τον τρόπο δράσης της Novartis στις ΗΠΑ ψάχνοντας για ένα παγκόσμιο σκάνδαλο. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας διαπίστωσαν ότι υπάρχουν στοιχεία για γιατρούς, κρατικούς αξιωματούχους και πολιτικά πρόσωπα στην Ελλάδα. Έτσι ενημερώθηκαν οι ελληνικές αρχές και ξεκίνησαν έρευνες από την Εισαγγελία Διαφθοράς. Η έρευνα καρκινοβατούσε μέχρι την παραίτηση της τότε εισαγγελέως Ελένης Ράικου και την ανάληψη της θέσης της εισαγγελέως Διαφθοράς από την Ελένη Τουλουπάκη. Ακολούθησαν πολλές καταθέσεις μαρτύρων, και μάλιστα πάνω από μία φορα.
Δέκα πολιτικά πρόσωπα
Έτσι, στις 6 Φεβρουαρίου 2018, εστάλη στη Βουλή ο ογκώδης φάκελος του σκανδάλου της Novartis. Εξερχόμενος του Μαξίμου ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής τόνισε ότι το σκάνδαλο της Novartis είναι μεγαλύτερο από αυτό της Siemens και ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος ότι πρόκειται για «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους».
Η δικογραφία περιελάμβανε 10 ονόματα πολιτικών προσώπων:
Αντώνη Σαμαρά, πρωθυπουργό 2012 - 2015
Παναγιώτη Πικραμμένο, πρωθυπουργό 2012
Δημήτρη Αβραμόπουλο, υπουργό Υγείας 2006 - 2009
Αντρέα Λοβέρδο, υπουργό Υγείας, 2010 - 2012
Ανδρέα Λυκουρέντζο, υπουργό Υγείας 2012 - 2013
Μάριο Σαλμά, αναπληρωτή υπουργό Υγείας 2012 - 2013
Άδωνι Γεωργιάδη, υπουργό Υγείας 2013 - 2014
Γιάννη Στουρνάρα, υπουργό Οικονομικών 2012 - 2014
Ευάγγελο Βενιζέλο, υπουργό Οικονομικών 2011 - 2012 και αντιπρόεδρο κυβέρνησης 2013 - 2015
Γιώργο Κουτρουμάνη, υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης 2011 - 2012
Τα πρόσωπα αυτά φέρονται να εμπλέκονται σε:
- Δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων.
- Παθητική δωροδοκία.
- Απιστία σχετικά με την υπηρεσία.
Από τη δικογραφία προέκυπταν ορισμένα ευρήματα, όπως:
- Υπουργικές αποφάσεις, με τις οποίες ευνοήθηκε η Novartis, ειδικά σε σχέση με άλλες ανταγωνίστριές της φαρμακευτικές εταιρείες.
- Υπουργικές αποφάσεις που καθόριζαν τιμές συγκεκριμένων φαρμάκων της Novartis.
- Σύνταξη μελετών που κατέτειναν στη δήθεν επιστημονική θωράκιση των επιλογών της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας.
- Τάχιστη τιμολόγηση και αποζημίωση των φαρμάκων της Novartis.
Σύσταση Προκαταρκτικής
Στις 21 Φεβρουαρίου 2018, με πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, η Βουλή αποφασίζει τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής. Η αντίδραση των εν ενεργεία πολιτικών είναι οξύτατη. Απειλούν τους δικαστές και εκβιάζουν τους προστατευόμενους μάρτυρες (τους ίδιους που τώρα εκθειάζουν...) ότι «θα τους βγάλουν τις κουκούλες». Μάλιστα ο Αντ. Σαμαράς κατέθεσε και μήνυση εναντίον του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα!
Παρά την επιθετικότητα και τις απειλές της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, η Προκαταρκτική Επιτροπή, υπό την προεδρία του Νίκου Παρασκευόπουλου και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αποφασίζει να δοθεί η δυνατότητα στη Δικαιοσύνη να ελέγξει όλα τα πολιτικά πρόσωπα.
Αλ. Τσίπρας: Μόνο του ξεφύτρωσε το σκάνδαλο;
Στις 18 Μαΐου 2018 η Βουλή υιοθετεί την εισήγηση και το πόρισμα της Προκαταρκτικής Επιτροπής. «Πώς έγινε αυτό το σκάνδαλο, που όλοι παραδέχονται ότι είναι σκάνδαλο; Ξεφύτρωσε από μόνο του; Έπεσε από τον ουρανό; Δεν υπήρξαν πολιτικά πρόσωπα και κυβερνητικοί παράγοντες που την κρίσιμη περίοδο ευνόησαν τη συγκεκριμένη εταιρεία με τις αποφάσεις τους, ώστε αυτή να έχει παράνομο κέρδος; Και με ποιο όφελος άραγε;» ήταν τα ερωτήματα που έθεσε στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας.
Απάντηση δεν έλαβε, γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης πήρε τη Ν.Δ. και αποχώρησε, κατηγορώντας τον πρωθυπουργό για παραβίαση του κράτους δικαίου και αποκαλώντας τον «ενορχηστρωτή της σκευωρίας». Έτσι απέφυγε και τον κίνδυνο διαρροών από τη Ν.Δ.
Ακολούθησαν μήνες άπνοιας όσον αφορά τη διερεύνηση του σκανδάλου. Άπνοια που μετατράπηκε σε θυελλώδεις ανέμους όταν ο Ν. Μανιαδάκης -διαχρονικό μέλος των επιτροπών τιμολόγησης φαρμάκων, με τους υπουργούς να έρχονται και να φεύγουν, αλλά αυτόν να παραμένει στη θέση του- αποφάσισε ότι πρέπει να φύγει από την Ελλάδα μόλις ενημερώθηκε ότι δεν θα συνεχίσει να είναι προστατευόμενος μάρτυρας γιατί υπάρχουν στοιχεία που τον εμπλέκουν στο σκάνδαλο...
Και με τον τρόπο αυτό δρομολογούνται οι επόμενες εξελίξεις, που είναι η άσκηση διώξεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου