Οι επετειακές κραυγές που συνήθως
ακούγονται και γράφονται κάθε άνοιξη για το ζήτημα της όντως απεχθούς
και μαζικής εξόντωσης των Ποντίων επιτάσσουν μια ψύχραιμη προσέγγιση και
αποτίμηση του ιστορικού αυτού ζητήματος. Δυστυχώς μέχρι σήμερα ουδείς
ειδήμων ασχολήθηκε αντικειμενικά με την ιστορική ανάλυση της άλλης
πλευράς της αλήθειας στο θέμα του ελληνισμού του Πόντου.
Η επιχειρηματολογία της εθνικιστικής μερίδας των Ποντίων, σε σχέση με
αυτά που υπέφερε ο ποντιακός λαός από το 1915 έως το 1924, αναφέρεται
πράγματι σε πολλές αλήθειες, ταυτόχρονα όμως δεν διστάζει να
χρησιμοποιεί μισές αλήθειες, να αποκρύπτει άλλες αλήθειες και να
διαδίδει πολλά ψεύδη.
Από κοινωνικής και πολιτικής σκοπιάς το πιο αναληθές κατασκεύασμα
είναι η θεωρία του λεγόμενου επαναστατικού αγώνα προς «απελευθέρωση» του
Πόντου από τον «τουρκικό ζυγό». Θεωρητικά ο όρος «απελευθέρωση» μπορεί
να έχει αποδεκτό περιεχόμενο μόνο όταν αφορά σε μια σχετικά μεγάλη
εδαφική περιοχή όπου η φίλια εθνική ομάδα αποτελεί την πληθυσμιακή
πλειοψηφία.