Ο Φώτης Κουβέλης βλέπει στον ορίζοντα πρόωρες εκλογές και στο σήμερα μία κοινωνία τεμαχισμένη και έτοιμη να εκραγεί.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ Η κοινωνία είναι έτοιμη να εκραγεί
Συνέντευξη στον Θεόφιλο Σιχλετίδη
Απέναντι σε αυτά, όπως σημειώνει στη συνέντευξή του στη «Θεσσαλονίκη»,
χαρακτηρίζει αναγκαία την ανασύνθεση του ευρύτερου δημοκρατικού και
προοδευτικού χώρου, υπογραμμίζει όμως πως μία απλουστευτική
αντιμνημονιακή στάση δεν αποτελεί από μόνο της στοιχείο που μπορεί να
οδηγήσει την Αριστερά σε έναν συνασπισμό εξουσίας.
Στον ξένο Τύπο πυκνώνουν οι αναλύσεις που μιλούν για έναν
«χειμώνα κοινωνικής έκρηξης» στην Ελλάδα εξαιτίας των πολιτικών που
εφαρμόζονται από την υπογραφή του μνημονίου και έπειτα. Συμμερίζεστε
αυτές τις εκτιμήσεις;
Τα αλλεπάλληλα μέτρα, μέτρα κοινωνικά άδικα και άνισα, η
αναποτελεσματικότητά τους, η συνεχώς διογκούμενη ανεργία δημιουργούν
κοινωνική ασφυξία. Περίπου το ένα τρίτο της κοινωνίας ζει κάτω από το
όριο της φτώχειας και η ανεργία καλπάζει. Η μεσαία τάξη συρρικνώνεται,
έως εξαφανίζεται, και μεγάλα κοινωνικά στρώματα πιέζονται προς τα κάτω.
Οι πολίτες έχουν συνείδηση αδιεξόδου. Η κοινωνία είναι τεμαχισμένη και
έτοιμη να εκραγεί. Μία έκρηξη που ανεξάρτητα από το εάν θα πάρει τη
μορφή κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων ήδη υπάρχει και εκφράζεται με την
αποδοκιμασία του πολιτικού συστήματος, που αποσυντίθεται λοιδορούμενο
και απαξιωμένο. Αυτή η κοινωνική ασφυξία εκτιμώ ότι θα διαμορφώσει
συνθήκες για πρόωρες εκλογές.
Τι στάση έπρεπε να κρατήσει η κυβέρνηση απέναντι στις απαιτήσεις
της τρόικας για την εργασιακή εφεδρεία στο δημόσιο αλλά και για την
επιτάχυνση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων;
Έπρεπε να αρνηθεί. Είμαι αντίθετος με το μέτρο της εργασιακής εφεδρείας.
Θα οδηγήσει σε απολύσεις και θα τροφοδοτήσει περαιτέρω την ανεργία. Η
αντιμετώπιση του πλεονάζοντος προσωπικού πρέπει να γίνει μόνο με
μετατάξεις. Η αναγκαία μείωση των δαπανών του δημοσίου, το
αποτελεσματικό κράτος, υπονομεύεται από το γεγονός ότι δύο ολόκληρα
χρόνια δεν έγινε η αναδιάρθρωση φορέων με καταργήσεις και συνενώσεις
οργανισμών, όπου βέβαια είναι αναγκαίο και απαραίτητο.
Υπάρχουν επιχειρήσεις περιττές και ζημιογόνες για το δημόσιο. Υπάρχουν
όμως επιχειρήσεις με στρατηγική σημασία για το δημόσιο συμφέρον, που
εξορθολογισμένες και εκσυγχρονισμένες πρέπει να μείνουν στα χέρια του
ελληνικού δημοσίου.
Οι εκλογές πλησιάζουν; Πρέπει να γίνουν; Και οι πολίτες μπορούν
να προσδοκούν ότι η αλλαγή στη διακυβέρνηση θα φέρει κάτι καλύτερο για
τη χώρα;
Το ζητούμενο είναι η αλλαγή του περιεχομένου της πολιτικής που ασκείται.
Οι πρόωρες εκλογές είναι ενδεχόμενο να προκύψουν ως αναγκαστικό
γεγονός. Όταν τα αδιέξοδα αμφισβητούν την ασκούμενη πολιτική, τότε οι
εκλογές αποτελούν δικαίωμα της κοινωνίας, η οποία καλείται να επιλέξει
την πολιτική που θέλει και πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξει. Οι κοινωνικοί
συσχετισμοί ανακαθορίζονται ως αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής.
Αυτοί οι ανακαθορισμένοι κοινωνικοί συσχετισμοί θα αναζητήσουν την
έκφρασή τους και στο επίπεδο της κεντρικής πολιτικής σκηνής,
ανακαθορίζοντας τους συσχετισμούς των πολιτικών δυνάμεων. Εκτιμώ ότι δεν
θα υπάρξει κυβερνητική αυτοδυναμία. Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην
αδιέξοδο της πολιτικής.
Τα δημοψηφίσματα που σχεδιάζει η κυβέρνηση μπορούν να
αποτελέσουν την αρχή για αλλαγές στους θεσμούς και στο πώς λειτουργεί η
δημοκρατία στην Ελλάδα;
Το δημοψήφισμα αποτελεί δυνατότητα κυριαρχικής και πρωτογενούς λαϊκής
έκφρασης για μεγάλα ζητήματα της κοινωνίας και της χώρας. Η αλλαγή του
θεσμικού και γενικότερα του πολιτικού συστήματος, με ρυθμίσεις
κοινωνικών, δημοκρατικών ελέγχων του, είναι ώριμο και υπαρκτό ζήτημα και
πρέπει να γίνει κυρίως στο πλαίσιο μιας συνταγματικής αναθεώρησης.
Είμαι όμως αντίθετος στη χρησιμοποίηση των δημοψηφισμάτων για
αποπροσανατολισμό και τροφοδότηση διχαστικών διλημμάτων για την
κοινωνία.
Γιατί «επιστρέψατε» την πρόσκληση του προέδρου της
Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ για τη συμπαράταξη των
προοδευτικών-αντινεοφιλελεύθερων δυνάμεων σε ένα μέτωπο ανατροπής του
μνημονίου;
Η απλουστευτική αντιμνημονιακή στάση δεν αποτελεί από μόνη της στοιχείο
που μπορεί να οδηγήσει σε «συνασπισμό εξουσίας της Αριστεράς», με
δεδομένες τις υπαρκτές και μεγάλες διαφορές και αντιθέσεις για το
περιεχόμενο της ασκούμενης πολιτικής και ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση
της πολυεπίπεδης κρίσης. Υποστηρίζω τη συμπόρευση ευρύτερων δυνάμεων του
δημοκρατικού σοσιαλισμού ιδιαίτερα μέσα σε συνθήκες ρευστοποίησης της
κοινωνίας και αποσύνθεσης του παλαιού κομματικού συστήματος. Η
ανασύνθεση και η ανασυγκρότηση του ευρύτερου δημοκρατικού και
προοδευτικού χώρου είναι αναγκαίες. Η μετακίνηση του ΠΑΣΟΚ σε θέσεις
οικονομικού φιλελευθερισμού και η μετακίνηση άλλων δυνάμεων της
Αριστεράς σε παλαιοκομμουνιστικές και αντιευρωπαϊκές θέσεις διαμορφώνουν
την ανάγκη ανασυγκρότησης του σοσιαλιστικού χώρου. Η Δημοκρατική
Αριστερά απευθύνεται στους πολίτες του ευρύτερου χώρου του δημοκρατικού
σοσιαλισμού, της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, στους πολίτες της
ανανεωτικής Αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας, σε όλους τους
προοδευτικούς πολίτες και τους καλεί σε συστράτευση για μία σοσιαλιστική
δημοκρατική αριστερά, φορέα πολιτικής συσπείρωσης έξω από το
συντηρητικό νεοφιλελεύθερο περιβάλλον, τις πολιτικές του μνημονίου και
τη ρητορική μιας Αριστεράς που με ταχύτητα επιστρέφει στο παρελθόν.
Εργαζόμαστε αποφασιστικά για αυτό το πολιτικό σχέδιο, στη βάση
συγκεκριμένου προγράμματος, κοινής δράσης στα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα
και προώθησης ενός νέου ριζοσπαστικού μεταρρυθμισμού για το παρόν και το
μέλλον της χώρας. Για τη μετακίνηση της πολιτικής από τη συντηρητική
θέση όπου σήμερα βρίσκεται προς ουσιαστικά προοδευτική κατεύθυνση.
Για τη Δημοκρατική Αριστερά ποιο είναι το «καλό σενάριο» για τις
εξελίξεις στην Ελλάδα; Τι πρέπει να συμβεί, ώστε καμία γενιά να μην
πάει χαμένη;
Η εξυπηρέτηση του χρέους είναι αδύνατη. Πρέπει να υπάρξει διακρατικός
ευρωπαϊκός διακανονισμός του χρέους, το οποίο πρέπει να διεκδικήσει η
κυβέρνηση, ταυτόχρονα με τη δυναμική και ενεργητική παρουσία της στην
Ευρώπη. Πρέπει να υπάρξει η πολιτική που θα ανατρέπει τη σημερινή άδικη
κατανομή των βαρών με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της
παραοικονομίας και όχι μέσα από νέους έμμεσους φόρους, καθώς και με την
καταπολέμηση της ακρίβειας και την αντιμετώπιση της δημόσιας σπατάλης.
Είναι πρωτίστως αναγκαία η ύπαρξη μιας αναπτυξιακής διαδικασίας, που θα
στηρίζει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, θα διευρύνει
την παραγωγική βάση, με σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων, θα
δημιουργεί απασχόληση και θα διασφαλίζει την αειφορία των πόρων. Μία
αναπτυξιακή πορεία έξω από το πελατειακό σύστημα, με προστασία του
δημοσίου συμφέροντος υπέρ των πολιτών. Όταν η ανεργία καλπάζει, όταν τα
εισοδήματα των μισθωτών υφίστανται δραματικές συμπιέσεις, όταν η φτώχεια
είναι παρούσα για πολλούς πολίτες, πρωταρχική πρέπει να είναι η
προώθηση ρυθμίσεων, που θα αποτελούν το αναγκαίο δίχτυ κοινωνικής
προστασίας.
Σήμερα ανοίγουν τα σχολεία και ελάχιστα παιδιά θα γυρίσουν στο
σπίτι τους με κάποια βιβλία στις τσάντες τους. Αυτή είναι η Ελλάδα των
μεγάλων αγώνων που δόθηκαν για τη δημόσια παιδεία;
Έπειτα από πολλά χρόνια τα σχολεία ανοίγουν χωρίς βιβλία. Η κυβέρνηση
ασχολήθηκε με τα μεγάλα… «το νέο σχολείο», και παραμέλησε τα στοιχειώδη,
που είναι τα βιβλία! Το υπουργείο επιδεικνύει απαράδεκτη ανευθυνότητα
αναγγέλλοντας ένα νέο σχολείο και εγκαινιάζοντάς το χωρίς βιβλία.
Στη Βουλή καταψηφίσατε το νέο νόμο-πλαίσιο για την τριτοβάθμια
εκπαίδευση. Απέναντι σε αυτούς που υποστηρίζουν πως ο νέος νόμος μπορεί
«να καταργηθεί στο δρόμο και στις καταλήψεις» πώς στέκεστε;
Η ΔΗΜΑΡ, συνεπής στις απόψεις της για την ανάγκη της εκπαιδευτικής
μεταρρύθμισης, συμμετείχε ενεργά σε όλα τα θεσμικά όργανα διαλόγου γύρω
από το νέο νόμο του υπουργείου Παιδείας, που αφορά την τριτοβάθμια
εκπαίδευση. Στο διάλογο αυτό προσήλθαμε με τις δικές μας θέσεις και
επεξεργασίες, επισημαίνοντας από την αρχή πως η μεταρρύθμιση στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση προϋποθέτει ευρύτερες συναινέσεις στην κοινωνία
αλλά και στην ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα, που θα κληθεί να εφαρμόσει
τις αλλαγές στα πανεπιστήμια.
Στη διάρκεια της διαβούλευσης φάνηκε πως η μέριμνα της κυβέρνησης δεν
ήταν η εύρεση ενός «κοινού τόπου» αλλά η υιοθέτηση ενός ολιγαρχικού
μοντέλου διοίκησης και διαχείρισης των πανεπιστημίων, που πλήττει την
οργανική σύνδεση της ακαδημαϊκής έρευνας με τη διδασκαλία. Το νέο
θεσμικό πλαίσιο, ενώ επιχειρεί να διορθώσει κάποιες από τις χρόνιες
παθογένειες, αποκλίνει σημαντικά από το πρότυπο του δημόσιου
πανεπιστημίου. Για τους λόγους αυτούς καταψηφίσαμε το νομοσχέδιο στη
Βουλή, υπογραμμίζοντας πως δεν θα λύσει, αλλά θα προκαλέσει προβλήματα
στην ακαδημαϊκή ζωή, που αρχίζει αυτήν την περίοδο μέσα σε συνθήκες
κρίσης.
Η ΔΗΜΑΡ θα είναι παρούσα σε όλες τις πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν στην
κατεύθυνση της βελτίωσης του νόμου σύμφωνα με τα αιτήματα και τις
κινητοποιήσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας. Η κοινωνία ωστόσο, που
δοκιμάζεται, αξιώνει από το πανεπιστήμιο να παραμείνει ανοιχτό και
αφοσιωμένο στην αποστολή του, για να μπορεί να εγγυηθεί την κατοχύρωση
του κριτικού και εποικοδομητικού ρόλου της γνώσης ως δημόσιου και
κοινωνικού αγαθού. Κάθε απόπειρα εκμετάλλευσης της ακαδημαϊκής ζωής για
αλλότριους σκοπούς θα επιτείνει τα προβλήματα και θα τροφοδοτήσει
περαιτέρω τη λαϊκιστική απαξίωση του πανεπιστημίου. Η εφαρμογή του νόμου
θα κριθεί στην πράξη, με ανοιχτά πανεπιστήμια και με τη δημοκρατική
συμμετοχή όλων των συνιστωσών της ακαδημαϊκής κοινότητας, που θα
περιφρουρήσουν τη νομιμότητα και θα δραστηριοποιηθούν, για να αποτρέψουν
τις αρνητικές συνέπειές του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου