Έμαθε τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν την τιμή κάθε πράγματος, αλλά την αξία κανενός
της Γκλέντα Τζάκσον
Όταν μίλησα για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο –πάνε σχεδόν δύο δεκαετίες από τότε– η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε πια αποχωρήσει από αυτή την αίθουσα. Ωστόσο ο θατσερισμός συνέχιζε το διαλυτικό του έργο, έχοντας επιφέρει την πιο αποτρόπαιη κοινωνική, οικονομική και πνευματική καταστροφή που γνώρισε ποτέ αυτή η χώρα, η εκλογική μου περιφέρεια και όλοι όσοι με ψήφισαν.
Τα νοσοκομεία της περιοχής ήταν εγκαταλελειμμένα και άδεια. Οι ασθενείς σε φορεία και στους διαδρόμους. Τρέμω ακόμα και με τη σκέψη πόσοι συνταξιούχοι θα είχαν πεθάνει εκείνο τον χειμώνα, εάν αυτή η εκδοχή του θατσερισμού βρισκόταν ακόμα στην εξουσία. Τα σχολεία μας, οι γονείς, οι δάσκαλοι, η τοπική αυτοδιοίκηση, ακόμα και οι ίδιοι οι μαθητές ξόδευαν πάρα πολύ χρόνο προσπαθώντας να βρουν χρήματα για να αγοράσουν ακόμα και τα στοιχειώδη, όπως χαρτί και μολύβια. Οι σοβάδες δεν έπεφταν από τους τοίχους των σχολικών αιθουσών μόνο και μόνο γιατί τους συγκρατούσαν οι ζωγραφιές των παιδιών και κάμποσα χιλιόμετρα κολλητικής ταινίας. Οι σχολικές βιβλιοθήκες δεν ήταν παρά σειρές άδεια ράφια, ενώ τα ελάχιστα βιβλία που υπήρχαν άντεχαν ακόμα γιατί οι καθηγητές τα έδεναν με κόλλα και κομμάτια από ταπετσαρία, ώστε να μη γίνουν φύλλο και φτερό.
Αλλά την πιο δραματική και στυγερή απεικόνιση του θατσερισμού δεν την συνατούσες μόνο στο Λονδίνο, αλλά σε ολόκληρη την χώρα, σε όλες τις μητροπολιτικές συνοικίες, εκεί όπου κάθε βράδυ η είσοδος των μαγαζιών μετατρεπόταν σε υπνοδωμάτιο, καθιστικό και τουαλέτα για τους αστέγους που αυξάνονταν συνεχώς κατά χιλιάδες. Πολλοί από αυτούς είχαν πεταχτεί στον δρόμο όταν έκλεισαν βίαια οι ψυχιατρικές κλινικές μακροχρόνιας περίθαλψης. Μας είπαν μάλιστα ότι αυτή η πολιτική θα ονομαζόταν «Μέριμνα για την Κοινότητα», όπως και έγινε. Αλλά η ουσία της ήταν ακριβώς το αντίθετο: η έλλειψη οποιασδήποτε φροντίδας για κάθε κοινότητα.
Όπως είπε ένας φίλος, την περίοδο της Θάτσερ το Λονδίνο μετατράπηκε σε μια πόλη που θα μπορούσε εύκολα να αναγνωρίσει και να νιώσει οικεία ο Χόγκαρθ [1697 – 1764]. Και πραγματικά, έτσι ήταν.
Η πνευματική βάση πάνω στην οποία χτίστηκε ο θατσερισμός και η οποία θεωρώ πως οδήγησε τη χώρα σε αυτή την εξαιρετικά επικίνδυνη και λάθος πορεία, ήταν πως όλα όσα είχα διδαχθεί να αντιμετωπίζω ως ανήθικα –και εξακολουθώ να τα αντιμετωπίζω ως τέτοια– μετατράπηκαν σε αρετές, την περίοδο του θατσερισμού. Η απληστία, ο εγωκεντρισμός, η έλλειψη φροντίδας για τον αδύναμο, ο ύπουλος ανταγωνισμός, με αυτά μας είπαν ότι θα πάμε μπροστά στη ζωή μας.
Ακούσαμε τόσα αυτές τις μέρες, και θα συνεχίσουμε να ακούμε και άλλα, για τα εμπόδια που κατάφερε να ξεπεράσει ο θατσερισμός, για το κατεστημένο που κατάφερε να σπάσει. Μας λένε ξανά και ξανά, ζαλιστήκαμε να το ακούμε, πως ο θατσερισμός δημιούργησε μια κοινωνία με φιλοδοξίες, μια κοινωνία που έμαθε να διεκδικεί και να κοιτάει μπροστά. Ένας πρώην συντηρητικός πρωθυπουργός, όμως, ο Χάρολντ Μακμίλαν, έκανε λόγο για το ξεπούλημα εθνικής περιουσίας σε μια περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι έμαθαν να αναγνωρίζουν την τιμή κάθε πράγματος, αλλά να μην αντιλαμβάνονται την αξία κανενός.
Αν κάτι με ανησυχεί είναι ότι αντιλαμβάνομαι πως αρχίζουμε ξανά να απογυμνωνόμαστε από όλα όσα θεωρώ ότι στηρίζουν πνευματικά αυτήν εδώ τη χώρα, μια χώρα όπου νοιαζόμαστε για την κοινωνία, πιστεύουμε στις κοινότητες των ανθρώπων, δεν εγκαταλείπουμε τους συνανθρώπους μας στην τύχη τους. Μπορεί αυτός ο διασυρμός να μη λαμβάνει χώρα εδώ την στιγμή· όμως, αν φέρουμε για λίγο στο νου μας το απόγειο του θατσερισμού θα δούμε να επαναλαμβάνεται ξανά η τραγική αυτή ανθρώπινη καταστροφή από την οποία υποφέραμε τόσο φριχτά ως έθνος, και εξαιτίας της οποίας τόσες αξίες και αρετές πήγαν στράφι, μόνο και μόνο γιατί τότε δεν ήμασταν ικανοί να αντιληφθούμε ότι κάθε άνθρωπος έχει την δική του μοναδική αξία.
Η αξιότιμη φίλη και βουλευτής Νταϊάν Άμποτ* δήλωσε πως, αν και οι πολιτικές που ακολουθεί διαφέρουν από αυτές που υιοθέτησε η κ. Θάτσερ παρ’ όλα αυτά αισθάνεται καθήκον της να αποτίσει φόρο τιμής στην πρώτη γυναίκα που εκλέχτηκε πρωθυπουργός αυτής της χώρας. Όσο για μένα, ανήκω σε μια γενιά που ανατράφηκε αποκλειστικά από γυναίκες, καθώς οι άντρες έλειπαν στον πόλεμο υπερασπιζόμενοι τις ελευθερίες όλων μας. Οι γυναίκες εκείνες δεν κουμάνταραν απλώς μια κυβέρνηση, ήταν υπεύθυνες για ολόκληρη τη χώρα. Οι γυναίκες που γνώρισα, οι οποίες ανέθρεψαν εμένα και εκατομμύρια πολίτες σαν και μένα, που ανέλαβαν την λειτουργία των εργοστασίων και των μαγαζιών μας, που έσβηναν τις φωτιές από τους βομβαρδισμούς, αυτές οι γυναίκες δεν θα αναγνώριζαν στην εικόνα της Μάργκαρετ Θάτσερ τη δικιά τους αντίληψη για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα. Θα συμφωνούσα να τιμήσω την πρώτη πρωθυπουργό που έτυχε να ανήκει στο γυναικείο φύλο, αλλά να την τιμήσω ως γυναίκα; Αυτό είναι κάτι που πραγματικά δεν ταιριάζει στην δική μου αντίληψη των πραγμάτων.
απομαγνητοφώνηση και μετάφραση: Χαρά Κούκη
* βουλευτής των Εργατικών, η πρώτη μαύρη βουλευτής στη Βρετανία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου