Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η αξιολόγηση…

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η αξιολόγηση…

Από την ΜΑΡΙΑ ΚΑΖΑΝΤΗ

Στην αίθουσα της έκτης δημοτικού , σ’ ένα νησί του νότιου αιγαίου το 1977, την τέταρτη ώρα της Γεωγραφίας, δεν θα ‘λεγες πως δεν ακούγεται κιχ! Ιαχές θριάμβου ακούγονται και μαύρα γάντια εκτοξεύονται στο ταβάνι για να προσγειωθούν στα γυαλιά του δασκάλου-διευθυντή που μόλις μπαίνει. Σε πείσμα των καιρών, καμία βέργα δε φαίνεται στον ορίζοντα. Απεναντίας, ο δάσκαλος-διευθυντής χαμογελά, πιάνει τελετουργικά το γάντι και λέει : «Η… ρίψασα –γυναικείο φαίνεται-  να πάρει τα κλειδιά και ν’ ανοίξει το εργαστήριο».

 Εργαστήριο εστί η αίθουσα που φιλοξενεί το μηχάνημα προβολής slides, τον πολύγραφο που τυπώνεται η εφημερίδα του σχολείου, εργαλεία για πειράματα φυσικής, χειροτεχνίες παιδιών και άλλα πολλά. Η τάξη μετακομίζει και το πάρτι του μαθήματος αρχίζει, με προβολή. Λιμάνι Ρόδου. CUT! Κάστρο Λίνδου. CUT! Κοιλάδα Πεταλούδων. CUT! Χτύπημα στην πόρτα. CUT! Παγωμένο χαμόγελο δασκάλου-διευθυντή. CUT! Ο επιθεωρητής μπαίνει γραβατωμένος και αγέρωχος. Χαράς ευαγγέλιο για τους  <<κακούς>> μαθητές, αδιαφορία απ’ τους <<καλούς>> - στην τελική σήμερα ο δάσκαλος εξετάζεται, το ξέρουν το κόλπο- αγωνία για το δάσκαλο-διευθυντή. Τώρα πρωτοπορεί που κάνει μάθημα με slides ή λουφάρει που δεν παραδίδει μιλώντας διαρκώς; Τώρα αν σηκώσει για μάθημα τον/την <<στασιμία>> θα είναι ανίκανος ή με 40 παιδιά στην τάξη και πάλι καλά τα καταφέρνει.

   "Πού βρίσκεται η Λίνδος;" Πρώτα ο αγέρωχος - γραβατωμένος. Σαράντα ζευγάρια μάτια καρφώνονται στην μπορντό γραβάτα με τις πράσινες μικρές βουλίτσες και δεν απαντούν. Σταγόνες ιδρώτα στο μέτωπο δασκάλου-διευθυντού, σπίθες θυμού στα μάτια του επιθεωρητού - λουφάρεις δάσκαλε!- μούγκα κατ’ εξακολούθηση οι μαθητές, προεφηβάκια γαρ, παρ’ ότι ξέρουν, κάνουν χάζι την άσκηση εξουσίας που δεν τους αφορά. Ο δάσκαλος-διευθυντής μάλλον δεν προήχθη. Έτσι απλά! Την επόμενη χρονιά διευθυντής έγινε εκείνος με τα λιγότερο αριστερά φρονήματα. Τι κι αν οι μαθητές ήξεραν ακόμη και  τη <<Δωρική Εξάπολη>>; Τι κι αν οι 20 στους 40 τελείωσαν πανεπιστήμιο αργότερα; Τι κι αν ο δάσκαλος δίδασκε με τη μέθοδο που χρόνια μετά ονομάστηκε <<project>>, η απίστευτη μοντερνιά των καιρών μας;

    Η συμπαθέστατη κοινωνική και οικονομική τάξη των εκπαιδευτικών , ειδικά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει άραγε αποτυπωμένη στο DNA της συλλογική μνήμη, απαρτιζόμενη από  τέτοιου τύπου προσωπικές εμπειρίες ή την έχει απολέσει στο βωμό της <<αξιολόγησης>>, της <<αξιοκρατίας>>, της δίψας της εξουσίας των στελεχών της εκπαίδευσης; Πόσο αλλιώτικη από τη δεκαετία του 1970 μπορεί να είναι σήμερα η τόσο απαραίτητη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών; Τι παραπάνω θα προσφέρει στην εποχή του άκρατου νεοφιλελευθερισμού, σ’ ένα ολοένα και πιο ταξικό σχολείο όπου διδάσκοντες και διδασκόμενοι θα ‘ναι απολίτικοι και θα σκύβουν το κεφάλι ακόμη κι αν δεν τους το ζητά κανείς; Ενδεχομένως τα μέγιστα. Άλλωστε πλέον η παιδεία και η υγεία χρήζουν οργάνωσης με αρχές  management και πρέπει να αποδίδουν εμπορεύσιμα ανταγωνιστικά προϊόντα. Τι κι αν τα προϊόντα είναι ανθρώπινα πλάσματα; Ανθεκτικά μα και αναλώσιμα, έτσι  πρέπει να κατασκευαστούν για να ναι χρήσιμα. Τουτέστιν, ο δάσκαλος πρέπει να είναι πρωτίστως ικανός ή υπάκουος, αποκλίνων ή πρωτοπόρος, συστημικός και πειθαρχημένος ή σκεπτόμενος και πολιτικοποιημένος;

Σε κάθε περίπτωση, στόχος της αξιολόγησης του έμψυχου δυναμικού της σχολικής μονάδας είναι η τιμωρία μέσω του αποκλεισμού από τις προαγωγές –βλέπε αύξηση μισθού- και, ακόμη χειρότερα, οι απολύσεις. Όσο για τις σχολικές μονάδες, η καλύτερη κερδίζει. Αλλά ποια; Αυτή με τους δασκάλους που κάνουν τα προωθημένα προγράμματα ή η άλλη, αυτή που έχει χουβαρδά σπόνσορα; Ο άξιος κερδίζει!

Μα στη συλλογική μας μνήμη δεν είναι αποτυπωμένο πως συνήθως τα κριτήρια για την «αξιοκρατία» τα βάζει η κυρίαρχη αστική τάξη και συνήθως τα τέκνα της επιβραβεύει. Πόσες πιθανότητες έχει ένα σχολείο σε νησί του Νοτίου Αιγαίου, με εκπαιδευτικούς που τοποθετούνται «καλό Δεκέμβρη» να «κερδίσει εκείνο  των Βορείων προαστίων της Αθήνας; Για να μην μιλήσουμε για τις διαφορές στο ευρύτερο πολιτιστικό περιβάλλον των μαθητών και τις επιδράσεις τους στην εκπαίδευση…

Και για την ιστορία: ο επιθεωρητής της υπόθεσης ήταν συγγενής πρώτου βαθμού γνωστού περιφερειάρχη πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και η ρίψασα το γάντι η υπογράφουσα.

Υ.Γ.1)Άσχετο: Τι δουλεία έχει μεγαλοστέλεχος εταιρείας να βγάζει λόγο κατά την ορκωμοσία πτυχιούχων  πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θες/νίκης; Ο ευρών την απάντηση αμείβεται.

Υ.Γ.2)Σχετικό: Γιατί το 2014 εκκρεμούν πειθαρχικές διώξεις εναντίων πολλών αριστερών δασκάλων; Ο ευρών την απάντηση αμείβεται εις διπλούν.

(Αναδημοσίευση από τους Πολίτες )