Ξέρουμε τι σημαίνει προσφυγιά και μετανάστευση. Αλλά. Υπήρχε πάντα ένα αλλά που αναιρούσε τα ρηθέντα
Εκπαίδευση και hotspots
Μαρία Ρεπούση*
 |
| EUROKINISSI |
Πολλές φορές βλέποντας κακώς κείμενα και αντίστοιχες συμπεριφορές έχω σκεφθεί πόσο θα μπορούσε να βοηθήσει η εκπαίδευση αν ήταν απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Αν ήταν σύγχρονη και συγχρονισμένη με τις ανάγκες του καιρού μας. Αν ήταν τολμηρή κι αναλάμβανε τα επίμαχα θέματα που δεν αφήνουν την Ελλάδα να πάει μπροστά.
Σε αυτή την εκπαίδευση, η προετοιμασία των παιδιών για να γίνουν πολίτες ενός σύγχρονου κράτους θα ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος της σχολικής κουλτούρας. Το μάθημα της Αγωγής του Πολίτη κατά κύριο λόγο αλλά όχι αποκλειστικά. Από τα μικρά και καθημερινά πράγματα σεβασμού του διπλανού μας έως τα μεγάλα και σημαντικά.
Φορολογική συνείδηση, για παράδειγμα. Ότι πληρώνουμε φόρους όχι γιατί είμαστε κορόιδα, αλλά για να έχουμε δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία. Ότι όσο πιο πολλά βγάζουμε χάρη στην αξιοσύνη μας τόσο περισσότερα είμαστε υποχρεωμένοι να πληρώνουμε. Ότι το φορολογικό σύστημα είναι και αναδιανεμητικό. Πολιτειακή συνείδηση. Ότι εφαρμόζουμε τους νόμους. Αν τους θεωρούμε άδικους, προσπαθούμε να τους αλλάξουμε. Δεν τους καταπατούμε.
Αυτές τις σκέψεις γονιμοποίησαν τελευταία οι αντιστάσεις εναντίον της δημιουργίας hotspots στην ελληνική επικράτεια και γενικά εναντίον της παρουσίας προσφύγων και μεταναστών εντός του οπτικού μας πεδίου. Δεν ξαφνιάστηκα καθόλου με τις κινητοποιήσεις των κατοίκων, ακόμα και των σχολείων. Το αντίθετο θα με ξάφνιαζε. Παρακολούθησα όσα έλεγαν οι επικεφαλής επιτροπών αγώνα κατά των hotspots.
Πανομοιότυπες εκφράσεις και επιχειρήματα. Δεν είμαστε ρατσιστές, ισχυρίζονταν. Τους αγαπάμε τους πρόσφυγες. Και οι γονείς μας πρόσφυγες ήταν από τη Μικρά Ασία. Και άλλοι ήταν μετανάστες στη Δυτική Ευρώπη και αλλού. Ξέρουμε τι σημαίνει προσφυγιά και μετανάστευση. Αλλά. Υπήρχε πάντα ένα αλλά που αναιρούσε τα ρηθέντα.
Το σημείο δεν είναι κατάλληλο, η εγκατάσταση χωλαίνει, η περιοχή είναι ήδη υποβαθμισμένη, έχει Ρομά και ούτω καθεξής. Και η κατάληξη, η στερεότυπη «αγωνιστική» αποστροφή: «Από το πτώμα μας θα περάσει». Η χωματερή, το κέντρο επεξεργασίας λυμάτων, το γραφείο βοήθειας για εξαρτημένα σε ουσίες άτομα, το σημείο ελέγχου των προσφύγων. Όλα από το πτώμα μας.
Η επαγγελματική μου ιδιότητα με έστρεψε εκτός από την Αγωγή του Πολίτη και στην Ιστορία που διδάσκονται οι αυριανοί πολίτες στα ελληνικά σχολεία. Στο μεγάλο εθνικιστικό αφήγημα που παπαγαλίζουν στο σχολείο.
Μεγαλώνουν με την πεποίθηση πως έχουμε πάντα δίκιο, πως ό,τι καταφέραμε το πετύχαμε με τους αγώνες μας, πως ό,τι κακό μάς συνέβη στην Ιστορία μας έφταιγαν πάντα ή οι Αλλοι ή οι Προδότες, πως όταν εμείς χτίζαμε την Ακρόπολη, οι Ευρωπαίοι ήταν στα δέντρα και έτρωγαν κουκουνάρια, πως εμείς δώσαμε τα φώτα σε όλο τον κόσμο, πως οι Αλλοι είναι ή εχθροί ή οφειλέτες μας.
Πως εμείς μπορούμε να μεταναστεύουμε αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Πως όταν οι άλλοι το κάνουν στη χώρα μας είναι εισβολείς.
Πώς να χειριστεί αυτή η άμοιρη χώρα τα προβλήματά της, κυρίως σήμερα στην εποχή των μεγάλων, απρόσμενων ροών, της αστάθειας και των αλλαγών, τώρα που οι βεβαιότητες γίνονται αλυσίδες και τα στερεότυπα καταρρέουν εμπρός στις πραγματικότητες, τώρα που η συνεργασία, όχι ο αφορισμός του Αλλου, γίνεται ανάγκη επιτακτική, όταν η εκπαίδευσή της κινείται στην τροχιά της απόλυτης αλήθειας, του άσπρου και του μαύρου, του τσαμπουκά χωρίς ευθύνη.
Ποιος πολιτικός θα τολμήσει να προχωρήσει ένα βήμα προς την επίλυση των προβλημάτων μας με γειτονικές χώρες όταν τα σχολεία είναι μπολιασμένα με αυτά τα κλισέ; Όταν φουρνιές ολόκληρες εξακολουθούν και βγαίνουν από τα σχολεία με ασυνειδητοποίητες εθνικιστικές και ρατσιστικές νοοτροπίες;
Ποια πολιτική δύναμη θα επιχειρήσει να μιλήσει μια άλλη γλώσσα; Αλίμονο σε όποιο πολιτικό κόμμα βρίσκεται στην εξουσία και χρειάζεται όχι να καταγγείλει αλλά να πράξει. Θα βρεθεί αντιμέτωπο με τους πολίτες που διαμόρφωσε. Με την ατολμία του να αγγίξει τον σκληρό πυρήνα των εθνικιστικών και ρατσιστικών αντιλήψεων που οικειοποιούνται οι πολίτες της χώρας αυτής και μέσα από την εκπαίδευση που τους παρέχει το κράτος.
* Καθηγήτρια Ιστορίας στο ΑΠΘ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου