Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2017

Νομοσχέδιο για αλλαγή φύλου: Ορίζοντας τα αυτονόητα

Νομοσχέδιο για αλλαγή φύλου: 
Ορίζοντας τα αυτονόητα
Αλέξανδρος Ζέρβας
Τα αυτονόητα, σε ό,τι έχει να κάνει με τη ζωή και των διεμφυλικών ατόμων (τρανς), επιχειρεί να φέρει στην ελληνική πραγματικότητα το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που αφορά την νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου κι αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής την επόμενη εβδομάδα. Άλλωστε, είναι ηλίου φαεινότερο μέχρι σήμερα ότι τα άτομα τα οποία ανήκαν σε αυτή την κατηγορία αναγκάζονταν να βιώσουν μια αφόρητη καθημερινότητα Δεν ήταν μόνο ο ακραίος κοινωνικός αποκλεισμός που είχαν να αντιμετωπίσουν στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, αλλά και οι βασανιστικές, εξευτελιστικές διαδικασίες, που έβρισκαν μπροστά τους, όταν προσπαθούσαν να αναγνωριστεί σε θεσμικό επίπεδο η διαφορετικότητά τους.

Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τις προβλέψεις νόμου του 1979, για να συμβεί κάτι τέτοιο έπρεπε να προηγηθεί όχι μόνο μη αναστρέψιμη χειρουργική παρέμβαση άλλα και σχετική ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη. Όλα τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα τα διεμφυλικά άτομα να μην μπορούν να ανταποκριθούν ούτε σε στοιχειώδεις υποχρεώσεις της καθημερινότητάς τους, την ίδια στιγμή που βίωναν σχεδόν μόνιμα ψυχολογική ή και σωματική βία (ακόμη κι από τα σχολικά τους χρόνια).

Οι βασικές ρυθμίσεις

Με το νέο νομοσχέδιο ορίζεται ότι το πρόσωπο έχει δικαίωμα: α) Στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου ως στοιχείου της προσωπικότητάς του και β) στο σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά του φύλου του.

Παράλληλα, περιλαμβάνει τις εξής προβλέψεις: 
  • Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου, το πρόσωπο μπορεί να ζητήσει τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου του, ώστε αυτό να αντιστοιχεί στη βούληση, στην προσωπική αίσθηση του σώματος και στην εξωτερική του εικόνα. 
  • Δεν απαιτείται πλέον οποιαδήποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή που σχετίζεται με τη σωματική ή ψυχική του υγεία. 
  • Η διόρθωση γίνεται με δικαστική διαδικασία, όπου αυτοπροσώπως ο ενδιαφερόμενος δηλώνει το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγει και το προσαρμοσμένο επώνυμο. 
  • Για να προχωρήσει στη συγκεκριμένη διαδικασία ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να έχει συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας του αλλά και να μην είναι έγγαμος. 
  • Επιπλέον, προβλέπεται η καταχώριση της δικαστικής απόφασης στο Ληξιαρχείο με τρόπο που θα διασφαλίζει τη μυστικότητα της μεταβολής αλλά και της αρχικής ληξιαρχικής πράξης. Οι υπηρεσίες δεσμεύονται για την έκδοση άλλων εγγράφων, σε περίπτωση που αναγράφεται η ταυτότητα ή από τα οποία εξαρτώνται δικαιώματα για την καταχώριση μητρώων ή καταλόγων (εκλογικών κλπ) και υποχρεώνονται σε άμεση συμμόρφωση, χωρίς αναφορά ότι μεσολάβησε διόρθωση φύλου, ενώ οι υπάλληλοι έχουν καθήκον εχεμύθειας, αλλιώς υπέχουν ποινική ευθύνη. 
  • Η διόρθωση φύλου ισχύει έναντι όλων, το πρόσωπο διατηρεί τον ίδιο ΑΜΚΑ και ΑΦΜ και εάν έχει παιδιά δεν επηρεάζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις από τη γονική μέριμνα, ενώ στη ληξιαρχική πράξη γέννησης των παιδιών δεν γίνεται καμία μεταβολή λόγω της διόρθωσης φύλου. 
  • Η νέα ληξιαρχική πράξη μπορεί στο εξής να αλλάξει μία φορά, με την ίδια διαδικασία και τις ίδιες προϋποθέσεις. 
"Σημαντικό βήμα, απαιτούνται επιμέρους διορθώσεις"

Πρόκειται για πολύ ενθαρρυντική κίνηση, η οποία θα κάνει τη ζωή χιλιάδων τρανς πολύ πιο εύκολη” επισημαίνει μιλώντας στο tvxs ο αντιπρόεδρος της Ομοφυλοφιλικής Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας (ΟΛΚΕ), Πάνος Βλαχογιάννης, κάνοντας λόγο για “τολμηρό βήμα” εκ μέρους της κυβέρνησης.

Την ίδια στιγμή, όμως, εκφράζει σοβαρές ενστάσεις για κάποια επιμέρους σημεία του νομοσχεδίου. Το πρώτο έχει να κάνει με το ηλικιακό όριο που μπαίνει ως προϋπόθεση. “Πρέπει να γίνει αντιληπτό πως υπάρχουν έφηβοι, οι οποίοι έχουν τη στήριξη της οικογένειάς τους και θέλουν να δηλώσουν την αλλαγή ταυτότητας του φύλου τους πολύ πριν τα 17. Για όλους αυτούς το νομοσχέδιο βάζει φραγμό και τους αφήνει έκθετους στο bullying από διάφορους στον ευρύτερο κοινωνικό τους περίγυρο” αναφέρει ο κ. Βλαχογιάννης.

Επιπλέον, αντιρρήσεις εκφράζει και σε ό,τι αφορά την άλλη προϋπόθεση που βάζει το νομοσχέδιο για συμμετοχή στη διαδικασία, αποκλείοντας κάθε ενδιαφερόμενο που είναι έγγαμος. “Κανείς δε θα πρέπει να καλείται να διαλέξει μεταξύ της ιδιωτικής και της προσωπικής ζωής” τονίζει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της ΟΛΚΕ και προσθέτει: “Υπάρχουν τρανς, οι οποίοι είναι παντρεμένοι και ο σύντροφός τους έχει αποδεχτεί πλήρως τις επιλογές τους. Για ποιο λόγο πρέπει να βάλεις όλους αυτούς σε διαδικασία διαζυγίου;”.

Τέλος, προβληματική θεωρεί ο κ. Βλαχογιάννης και την εμπλοκή των δικαστηρίων στην όλη διαδικασία. “Κανείς δικαστής δε θα έπρεπε να αποφασίζει αν εγώ θα αλλάξω φύλο” τονίζει κι υπενθυμίζει πως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Μάλτα, η Νορβηγία κι η Δανία, απαιτείται σε αντίστοιχες περιπτώσεις μια απλή ληξιαρχική πράξη.

Μαρία Γιαννακάκη: “Ανοιχτοί σε αλλαγές μέχρι την ψήφιση”

Ανάλογες ήταν και οι ενστάσεις που ακούστηκαν και κατά τη χθεσινή ακρόαση των φορέων από την αρμόδια επιτροπή της βουλής, με την κυβέρνηση να δηλώνει ανοιχτή σε αλλαγές με βάση τις επισημάνσεις που έγιναν.

Το νομοσχέδιο είναι ένα ζωντανός ο οργανισμός, ο οποίος σταματά να επιδέχεται τροποποιήσεις και νομοτεχνικές διορθώσεις μόνο όταν ψηφίζεται” τονίζει στο tvxs η γενική γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Γιαννακάκη, προσθέτοντας ότι “Ακούσαμε με πολύ προσοχή τις παρατηρήσεις των φορέων. Υπάρχουν διάφορες σκέψεις, προς το παρόν δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω”.

Απαντώντας στις αιχμές πως το παρόν νομοσχέδιο επιχειρεί να επιβάλει στην πράξη κι “από το παράθυρο” το γάμο ομόφυλων ζευγαριών, η κ. Γιαννακάκη επισημαίνει πως “Δεν έχουμε καμιά διάθεση να προχωρήσουμε σε πολιτικές απατεωνιές και πονηριές. ΄Όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, θα προχωρήσουμε με συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση για τον πολιτικό γάμο αλλά και την τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. Άλλωστε, αυτή υπήρξε και συνεδριακή θέση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και δέσμευση του ίδιου του πρωθυπουργού στην πρόσφατη ομιλία του στην κεντρική επιτροπή”. 

Στα δυο η ΝΔ, ζόρια και στη Δημοκρατική Συμπαράταξη

Την ίδια στιγμή, σε πολιτικό επίπεδο το ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί στη στάση που θα κρατήσουν οι βουλευτές τόσο της ΝΔ όσο και της ΔΗΣΥ στην ψηφοφορία του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια την επόμενη βδομάδα. Και τα δυο κόμματα είχαν επενδύσει στη δημιουργία ρήγματος στην κυβερνητική κοινοβουλευτική πλειοψηφία μετά από μια ενδεχόμενη καταψήφιση εκ μέρους των ΑΝΕΛ, όμως η ανακοίνωση εκ μέρους του μικρότερου συγκυβερνώντος κόμματος ότι θα στηρίξει το νομοσχέδιο φαίνεται πως έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα.

Από τη μια, στη ΝΔ φαίνεται πως έχουμε μια επανάληψη της ιστορίας με τη διχοτόμηση των βουλευτών της κατά την ψηφοφορία για το Σύμφωνο Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια το Δεκέμβριο του 2015. Χαρακτηριστική ήταν η σαφής διαφοροποίηση του Δημήτρη Κυριαζίδη από τον εισηγητή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κώστας Καραγκούνη, ο οποίος δήλωσε κατ’ αρχήν θετικός απέναντι στο νομοσχέδιο. Στον αντίποδα, ο γαλάζιος βουλευτής Δράμας το χαρακτήρισε "προκλητικό" και "επικίνδυνο" και υποστήριξε ότι το φύλο δεν αποτελεί μόνο θέμα αυτοπροσδιορισμού του υποκειμένου αλλά και ζήτημα «δημόσιας τάξης», ζητώντας την απόσυρσή του.

Από την άλλη, μυστήριο αποτελεί προς ώρας η στάση που θα τηρήσει η Δημοκρατική Συμπαράταξη, καθώς η ηγεσία της, με το βλέμμα στις εσωκομματικές εκλογές, φαίνεται πως θέλει να οξύνει τους τόνους απέναντι στην κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή, όμως, κοινοβουλευτικά της στελέχη, όπως ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος, έχουν προεξοφλήσει πως θα υπερψηφίσουν τη ρύθμιση ανεξαρτήτως της απόφασης που θα λάβει τελικώς η Φώφη Γεννηματά. Πηγές μάλιστα του περιβάλλοντος του προέδρου της ΔΗΜΑΡ ανέφεραν μιλώντας στο tvxs ότι “είναι αυτονόητο πως δε θα απεμποληθούν διάφορες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις”. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου