Έρνεστ Χέμινγουεϊ: Κάθε άνθρωπος που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει τόσα στον Κόκκινο Στρατό, που δεν θα μπορούσε ποτέ να τα ξεπληρώσει…

 Έρνεστ Χέμινγουεϊ: 

Κάθε άνθρωπος που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει τόσα στον Κόκκινο Στρατό, που δεν θα μπορούσε ποτέ να τα ξεπληρώσει…

27 Ιανουαρίου 1945. Ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει το Άουσβιτς, το μεγαλύτερο κέντρο εξόντωσης και στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί. Τη στιγμή που Σοβιετικοί περνούν την Πύλη του στρατοπέδου με την επιγραφή «Arbeit macht frei» (Η εργασία απελευθερώνει) , η ιστορία βρίσκεται μπροστά στην αποκάλυψη μιας από τις μεγαλύτερες φρικαλεότητες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα εργοστάσιο παραγωγής …θανάτου. Το Άουσβιτς έγινε σύμβολο και «ζωντανή» διδαχή για τις επόμενες γενιές, για το απεχθές έγκλημα του φασισμού κατά της ανθρωπότητας.

Οι Γερμανοί ήδη από τα τέλη του 1944 αντιμετωπίζοντας την επίθεση του Κόκκινου Στρατού και με εντολή του Χίμλερ είχαν αρχίσει να εξαλείφουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Έκαψαν ντοκουμέντα. Κτίρια, αποθήκες και θάλαμοι αερίων κατεδαφίστηκαν ή ανατινάχτηκαν. Καθώς οι δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού πλησίαζαν στο σύμπλεγμα στρατοπέδων συγκέντρωσης Άουσβιτς, οι SS άρχισαν να εκκενώνουν το Άουσβιτς και τα δευτερεύοντα στρατόπεδα. Ανάγκασαν περίπου 60.000 κρατούμενους σε πορείες θανάτου δυτικά του συμπλέγματος. Οι φρουροί των SS πυροβολούσαν οποιονδήποτε δεν μπορούσε να κρατήσει το ρυθμό της πορείας ή να συνεχίσει. Στις πορείες αυτές, οι κρατούμενοι υπέφεραν επίσης από το κρύο, τον υποσιτισμό και την έκθεση στις καιρικές συνθήκες. Πιθανόν, περίπου 15.000 κρατούμενοι πέθαναν κατά τη διάρκεια των πορειών εκκένωσης από το Άουσβιτς και τα δευτερεύοντα στρατόπεδα. Χιλιάδες δολοφονήθηκαν στα στρατόπεδα τις ημέρες που προηγήθηκαν αυτών των πορειών θανάτου .

Έτσι, όταν ο κόκκινος στρατός εισήλθε στο Άουσβιτς, το Μπιρκενάου και το Μόροβιτς απελευθέρωσε μόνο 7.000 κρατούμενους, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άρρωστοι και ετοιμοθάνατοι. Ανάμεσά τους και περίπου 500 παιδιά.

Τα παιδιά που επιβίωσαν από το στρατόπεδο Άουσβιτς εξέρχονται από το στρατόπεδο

Τα αποδεικτικά στοιχεία όμως των μαζικών δολοφονιών ήταν άφθονα. Αν και πολλές αποθήκες είχαν ήδη καταστραφεί στις υπόλοιπες βρήκαν προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων. Εκατοντάδες αντρικά κοστούμια, περισσότερα από 800.000 φορέματα και πάνω από 6, 5 τόνους ανθρώπινων μαλλιών. Ως που άραγε μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη κτηνωδία.

Οι απελευθερωτές ήρθαν αντιμέτωποι με τις ανείπωτες συνθήκες που επικρατούσαν στα ναζιστικά στρατόπεδα, οι οποίες βγήκαν στο φως μόνο μετά την απελευθέρωσή τους. Τους επόμενους μήνες, οι Δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού απελευθέρωσαν και άλλα στρατόπεδα στα κράτη της Βαλτικής και στην Πολωνία. Ανάμεσα στα κολαστήρια ,το Άουσβιτς ήταν το μεγαλύτερο.

Γυναίκες που επέζησαν, συνωστίζονται σε κοιτώνα κρατουμένων, λίγο μετά την απελευθέρωση του Άουσβιτς

Το 1943 το συγκρότημα στρατοπέδων Άουσβιτς αποτελούνταν από τρία μεγάλα στρατόπεδα. Το Άουσβιτς Α΄, το Άουσβιτς Β΄- Μπιρκενάου, κέντρο εξόντωσης, το Άουσβιτς Γ΄- Μόροβιτς και περίπου 40 υποστρατόπεδα. Ιδρύθηκαν κυρίως στην περιοχή των γερμανικών ορυχείων, σιδηρουργείων και άλλων εργοστασίων, στην περιοχή Άνω Σιλεσία καθώς και κοντά σε γεωργικά και κτηνοτροφικά αγροκτήματα. Ο λόγος προφανής καθώς οι κρατούμενοι σε αυτά χρησιμοποιήθηκαν ως είλωτες. Κάτεργα θανάτου, πνιγμένα σε καπνούς και νυφάδες στάχτης που μύριζαν καμμένη σάρκα.

Από τους 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους που έφτασαν στο Άουσβιτς μεταξύ 1940 και 1945, στο στρατόπεδο τοποθετήθηκαν οι περίπου 400.000. Οι υπόλοιποι οδηγούνταν στο Άουσβιτς Β΄ Μπιρκενάου όπου εξοντώνονταν, και δεν εγγράφηκαν ποτέ στους καταλόγους όταν μετά την επιλογή από τους SS γιατρούς θεωρήθηκαν ανίκανοι για εργασία, όπως: ηλικιωμένοι, έγκυες γυναίκες, άρρωστοι και παιδιά. Οι κρατούμενοι που επιλέγονταν για καταναγκαστική εργασία καταγράφονταν και σημαδεύονταν με τατουάζ αριθμούς αναγνώρισης στον αριστερό τους βραχίονα στο Άουσβιτς Α΄. Στη συνέχεια διοχετεύονταν στο σύμπλεγμα των στρατοπέδων για καταναγκαστική εργασία. Από αυτούς 200.000 ήταν Εβραίοι, 160.000 πολιτικοί κρατούμενοι, 150.000 Πολωνοί, 23.000 Ρομά , 15.000 Σοβιετικοί αιχμάλωτοι και 25.000 κρατούμενοι άλλων εθνοτήτων. Πάνω από το 50% των εγγεγραμμένων χάθηκαν λόγω πείνας ή εξαιρετικά σκληρής δουλειάς στις εκτελέσεις, από ασθένειες και επιδημίες από βασανιστήρια και εγκληματικά ιατρικά πειράματα. Τελικά από το 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους που έφτασαν στο Άουσβιτς οι αρχές των στρατοπέδων δολοφόνησαν 1, 1 εκατομμύρια ψυχές.

Η επέτειος των 76 χρόνων από τη μέρα που οι δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού στην απελευθερωτική τους προέλαση μπήκαν στο Άουσβιτς όπως και κάθε επέτειος είναι μια δοκιμασία της συλλογικής μνήμης και μια αναμέτρηση της Ιστορίας με εχθρούς και «φίλους».

Ο φασισμός, λοιπόν, δεν είναι ούτε φυσικό φαινόμενο, ούτε, βεβαίως, γέννημα κάποιων «παραφρόνων». Μια τέτοια εξήγηση θα βόλευε ιδιαιτέρως όσους επιδιώκουν τώρα την αναθεώρηση της Ιστορίας, για να συσκοτίσουν τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές γενεσιουργές αιτίες του. Στην ίδια κατηγορία, της προσπάθειας οικειοποίησης της Ιστορίας, ανήκει και η επιχείρηση να αποσιωπηθεί το γεγονός ότι μεταξύ των εκατομμυρίων θυμάτων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν, εκτός των Εβραίων, κομμουνιστές, αντιφασίστες, δημοκράτες αγωνιστές.

Τιμή στη μνήμη των θυμάτων του Άουσβιτς και των άλλων ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης σημαίνει, πριν απ’ όλα, να αναλογιστούμε ότι όλοι οι παράγοντες που οδήγησαν είναι σε δράση και σήμερα.

Τιμή στη μνήμη των θυμάτων του Άουσβιτς, όπως και όλων των θυμάτων του αντιφασιστικού αγώνα, σημαίνει, πριν απ’ όλα, αγώνας των λαών κατά των αιτιών και των δυνάμεων, που οδήγησαν στη γέννηση του φασισμού και στην αναπαραγωγή του στις σύγχρονες συνθήκες, έως την κατάργησή τους.

Ο καπιταλισμός στις φασιστικές χώρες υπάρχει πια μονάχα σαν φασισμός κι ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός.

Μπρέχτ

Σύνταξη – Επιμέλεια: Ρούλα Καραγιάννη

Με πληροφορίες από encyclopedia.ushmm.org

ΠΗΓΗ