Το όπλο της βλακείας

 Το όπλο της βλακείας

Βασίλης Ραφαηλίδης

Ποια είναι η σχέση της βλακείας με την ηθική; Είναι δυνατό να υπάρξει σχέση ανάμεσα σ' ένα ανθρωπολογικό - βιολογικό γεγονός, που είναι η βλακεία και σ' ένα κοινωνικό - φιλοσοφικό γεγονός που είναι η ηθική; Κι ακόμα, πώς και γιατί εμπλέκεται η βλακεία στα κοινωνικά γεγονότα, συνεπώς και στην πολιτική ;

Απ’ ό,τι ξέρουμε, κανείς κοινωνιολόγος ή φιλόσοφος δεν τόλμησε να σμίξει δυο κατηγορήματα φαινομενικά εντελώς άσχετα μεταξύ τους, τη βλακεία και την ηθική, για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως: Η ανηθικότης είναι αποκλειστικό προϊόν των βλακών, όπως αποφαίνεται ο παραγνωρισμένος "ανορθόδοξος" κοινωνιολόγος Ευάγγελος Λεμπέσης, που πέθανε πριν από λίγα χρόνια βαθιά πικραμένος για τον καταποντισμό της ιδιοφυίας-του στο χάος της ελληνικής πνευματικής μετριότητας, στο σύντομο δοκίμιό του που έχει τον τίτλο: "Η τεράστια κοινωνική σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω" (ανάτυπο από την Εφημερίδα των Ελλήνων Νομικών, τόμος Η, 1941).

Σερζ Λατούς: Λιτή αφθονία, ο νέος τρόπος ζωής

Σερζ Λατούς: Λιτή αφθονία, ο νέος τρόπος ζωής

Συνέντευξη στον Γιαννη Eλαφρό

«Το ποτάμι της κατανάλωσης ξεχείλισε, πλημμύρισε τα πάντα και τώρα αφήνει τον βάλτο της ύφεσης. Αφού οι κοινωνίες αρρώστησαν από υπερβολική ανάπτυξη της οικονομίας, τώρα “σβήνουν” από το σκάσιμο της φούσκας. Μήπως ήρθε η ώρα να σκεφτούμε την προοπτική της αποανάπτυξης;». 

Συναντήσαμε τον «προφήτη» της ουτοπίας της λιτής αφθονίας, τον Γάλλο διανοούμενο Σερζ Λατούς, έναν προφήτη χωρίς θεό. «Είμαστε οι άθεοι της οικονομίας, της πραγματικής θρησκείας της νεωτερικότητας», μας λέει ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris-Sud 11 (Orsais), ειδικός στις οικονομικές και πολιτικές σχέσεις Βορρά-Νότου. Ο Σ. Λατούς ήρθε στην Ελλάδα προσκεκλημένος από κινήσεις εναλλακτικής κοινωνικής και οικολογικής προσέγγισης.

Ζίγκμουντ Μπάουμαν «Ελπίζω να πεθάνω σοσιαλιστής»

«Ελπίζω να πεθάνω σοσιαλιστής»

Θανάσης Γιαλκέτσης

Με τον πρόσφατο θάνατο του Πολωνού κοινωνιολόγου και φιλοσόφου Ζίγκμουντ Μπάουμαν (πέθανε στις 9 Ιανουαρίου, στα 91 του χρόνια) σίγησε η φωνή μιας άγρυπνης συνείδησης, ενός από τους κορυφαίους σύγχρονους στοχαστές, ενός κριτικού διανοούμενου που έμεινε ενεργός και εντυπωσιακά παραγωγικός ώς την τελευταία φάση της ζωής του.

Σε ένα παλιότερο βιβλίο του, που είναι καρπός μιας μακράς συζήτησης με τον Αγγλο κοινωνιολόγο Κιθ Τέστερ (Conversations with Zygmunt Bauman, Polity Press, 2001), ο Μπάουμαν συνόψιζε το πολιτικό του «πιστεύω». Στο τελευταίο στάδιο της συζήτησης, ο συνομιλητής του παρατήρησε: «Είναι σαφές ότι παραμένετε ουσιαστικά σοσιαλιστής, αλλά –αν πιστέψουμε ό,τι ακούμε– ο σοσιαλισμός είναι κατάλοιπο μιας εποχής που έχει παρέλθει». Ιδού πώς απάντησε ο Μπάουμαν:

Τα τυπικά χαρακτηριστικά του πρωτο-φασισμού

Ένα σημαντικό κέιμενο του Ιταλού φιλόσοφου για της απαρχές του πρωτοφασισμού που δημοσιεύθηκε στο New York Review of Books το 1995.

Τα τυπικά χαρακτηριστικά του πρωτο-φασισμού

Toυ Ουμπέρτο Έκο

Παρά την ασάφεια αυτή, νομίζω πως μπορούμε να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά αυτού που ονομάζω «πρωτοφασισμό», ή «αρχέγονο φασισμό». Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν μπορούν να οργανωθούν σε ένα ενιαίο σύστημα· πολλά απ' αυτά αλληλοαναιρούνται, και είναι επίσης αντιπροσωπευτικά και άλλων μορφών δεσποτισμού ή φανατισμού. Η παρουσία ενός και μόνο απ' αυτά, όμως, αρκεί για να επιτρέψει στο φασισμό να συμπτυχθεί γύρω του.

Τι είπε ο διάσημος φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας στην Αθήνα

Σ’ ένα κατάμεστο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και με το ακροατήριο να κρέμεται από τα χείλη του, ο μεγάλος "σταρ" του 23ου Παγκόσμιου Συνεδρίου Φιλοσοφίας, Γιούργκεν Χάμπερμας, μετέτρεψε την ομιλία του, το μεσημέρι της Τρίτης, σε μια έκκληση υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ώστε να ενισχυθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και να "αποκατασταθεί η ισορροπία ανάμεσα στην πολιτική και τις αγορές". Στη σχεδόν μία ώρα που στεκόταν όρθιος στο βήμα αναπτύσσοντας τη σκέψη του, ο 84χρονος Γερμανός φιλόσοφος και διανοητής ανέλυσε με το γνωστό διεισδυτικό του πνεύμα την ευρωπαϊκή κρίση κάτω από το πρίσμα της έλλειψης "πολιτικής αλληλεγγύης".

Ξεκινά σήμερα το Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας στην Αθήνα

Χωρίς, τελικά, τη συμμετοχή του Ουμπέρτο Έκο και του Γιούργκεν Χάμπερμας ξεκινά στις 4 και θα διαρκέσει έως τις 10 Αυγούστου στην Αθήνα το 23ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας. Με τίτλο «Η φιλοσοφία ως έρευνα και τρόπος ζωής» θα συμμετάσχουν περισσότεροι από 2.000 χιλιάδες φιλόσοφοι από 105 χώρες.Τα  Παγκόσμια Συνέδρια Φιλοσοφίας οργανώνονται κάθε πέντε χρόνια  από τη Διεθνή Ομοσπονδία Φιλοσοφικών Εταιρειών (FISP) σε συνεργασία με μία από τις εταιρείες που είναι μέλη της.

Ο προκλητικός Ντιντερό μας διδάσκει 300 χρόνια μετά

 Ο προκλητικός Ντιντερό μας διδάσκει 300 χρόνια μετά

ANDRES S.CURRAN *

«Aν επιτρέψεις σε ένα παιδί να μεγαλώσει χωρίς καμία εκπαίδευση, εν καιρώ θα συνδυάζει τη λογική νηπίου με τα πάθη ενήλικα και θα στραγγάλιζε τον πατέρα του και θα κοιμόταν με την μητέρα του»

 Φέτος συμπληρώνονται 300 χρόνια από τη γέννηση του πολυμαθούς και κορυφαίου διαφωτιστή Ντενί Ντιντερό και η επέτειος των γενεθλίων του τον Οκτώβριο αναμένεται να είναι ξεχωριστή. Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να τιμήσει τον φιλόσοφο και συγγραφέα  με την μεγαλύτερη ίσως τιμή στη Γαλλία, την συμβολική του ταφή στο Πάνθεον. Τους τελευταίους περίπου δύο αιώνες μόλις 80 άτομα έχουν κριθεί άξια αυτής της τιμής.