ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2014: ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2014: ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

του Θέμη Κοτσιφάκη*

Μια νέα σχολική χρονιά ξεκινά σε λίγες ημέρες με τους χειρότερους οιωνούς, αλλά και με μια νότα αισιοδοξίας.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν το δημόσιο σχολείο και οι εκπαιδευτικοί έχουν οξυνθεί και έχουν προκύψει και νέα, από την εφαρμογή της πολιτικής των μνημονίων και στην εκπαίδευση.

Οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για την παιδεία συνεχίζονται και θα οδηγήσουν στο τραγικά χαμηλό ποσοστό του 1,9% επί του ΑΕΠ (όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 5,5%), όπως προβλέπει το νέο μεσοπρόθεσμο για το 2018. Αυτή η πολιτική πρέπει να ανατραπεί πριν καταρρεύσει ολοσχερώς το δημόσιο σχολείο.

Οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις σχολείων, η κατάργηση της ενισχυτικής διδασκαλίας, των σχολικών βιβλιοθηκών και άλλων υποστηρικτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών και υποδομών, η αύξηση του ανώτατου αριθμού μαθητών στην τάξη από 25 σε 30, η αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, η μη πρόσληψη νέων εκπαιδευτικών (παρά την τεράστια μείωση προσωπικού κατά 30% από το 2009 έως το 2014) και άλλα σχετικά μέτρα έχουν δραματικές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία του δημόσιου σχολείου. Και στο φόντο όλων αυτών παιδιά που υποσιτίζονται, νέοι που οδηγούνται από το θρανίο στην ανεργία, παντελής απουσία προοπτικής και οράματος για τη νέα γενιά. 

Αλλά και η αύξηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας των εκπαιδευτικών, η οικονομική και εργασιακή εξαθλίωσή τους, η αύξηση των πειθαρχικών διώξεων ακόμα και για συνδικαλιστική δράση, επιδεινώνουν δραματικά το κλίμα στα σχολεία, καθώς είναι κοινή πεποίθηση, αλλά και επιστημονική παραδοχή, πως η επιβάρυνση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών έχει αρνητική επίπτωση στην ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Οι εργασιακές σχέσεις των καθηγητών είναι και συνθήκες μάθησης των μαθητών.

Η καθιέρωση του «Νέου Λυκείου», με την τράπεζα θεμάτων σε όλες τις τάξεις και την αυστηροποίηση του τρόπου προαγωγής από τάξη σε τάξη, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τη μαθητική διαρροή. Τελικός στόχος η μείωση του αριθμού των μαθητών στο Λύκειο και η εξώθησή τους στη πρόωρη μεταγυμνασιακή στενή κατάρτιση και τη μαθητεία, ένα θεσμό που δημιουργήθηκε με το νέο νόμο (4186/13), έξω από το τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα. Με όλα αυτά το εκπαιδευτικό ρολόι γυρίζει στις σχολές του 1950.

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων του Ιουνίου επιβεβαίωσαν, δυστυχώς, αυτές τις εκτιμήσεις μας. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε ο αριθμός μετεξεταστέων από 4,2% το 2013 σε 23% αρχικά και, παρά τις εμβαλωματικές ρυθμίσεις του Υπουργείου, παρέμεινε στο 16% (περίπου 14.000 παιδιά).

Ίσως πιο σημαντικό από όλα είναι η παρέμβαση στο ίδιο το περιεχόμενο και το χαρακτήρα του σχολείου. Βαθαίνει, δηλαδή, με όλα αυτά τα μέτρα η δημιουργία ενός σχολείου που εξοβελίζει την παιδαγωγική, περιορίζει τη γενική μόρφωση και την πολυδιάστατη γνώση, και προάγει τον άκρατο ανταγωνισμό και την φροντιστηριοποίηση μέσα κι έξω από το σχολείο. Όλοι θα ασχολούνται με το πώς θα απαντηθούν τα θέματα της τράπεζας θεμάτων. Τίποτε πέρα από αυτό δεν θα κινητοποιεί το ενδιαφέρον των μαθητών.

Οι κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαράζονται βαθιά στο σώμα του δημόσιου σχολείου. Είναι χαρακτηριστικό πως για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως καταγράφεται σε κείμενό της για τον «ανασχεδιασμό της εκπαίδευσης», ως σημαντικότερες εκπαιδευτικές αξίες αναδεικνύονται η επιχειρηματικότητα και ο ανταγωνισμός. Οι ανθρωπιστικές αξίες πάνε περίπατο.

Παράλληλα, σε ομηρεία κρατά η κυβέρνηση εδώ και 14 μήνες τους 1.800 εκπαιδευτικούς της Τεχνικής Εκπαίδευσης που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα τον Ιούλιο του 2013. Οι συνέπειες αυτής της εγκληματικής απόφασης σημάδεψαν με τραγικό τρόπο την εκπαιδευτική διαδικασία ολόκληρη την προηγούμενη χρονιά. Οι μαθητές έχασαν μερικές από τις σημαντικότερες ειδικότητες στα ΕΠΑΛ και τις ΕΠΑΣ. Προέκυψαν τραγικά κενά εκπαιδευτικού προσωπικού. Οι «διαθέσιμοι» καθηγητές στους δρόμους, και στα σχολεία οι μαθητές χωρίς δασκάλους.

Προωθείται η «αξιολόγηση» με πρόσχημα την αναβάθμιση των σχολείων. Δεν ομολογείται όμως ο πραγματικός στόχος: η κατηγοριοποίηση των σχολείων και η ενίσχυση του ανταγωνισμού ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς, όπως και ανάμεσα στους μαθητές. Είναι εργαλείο για τη μισθολογική και βαθμολογική καθήλωση των εκπαιδευτικών και στοχεύει στη δημιουργία μιας νέας «δεξαμενής» διαθεσιμοτήτων και απολύσεων.

Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και όσα εξαγγέλλει η νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, φαίνεται πως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο κύκλο αρνητικών παρεμβάσεων για το δημόσιο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς: κανένας μόνιμος διορισμός για το 2014, μη αναγνώριση της προϋπηρεσίας των αναπληρωτών από το 2010-12, που αποκτήθηκε με τεράστιες προσωπικές θυσίες, προσπάθεια να καλυφθούν όλα τα κενά με προσωρινούς αναπληρωτές και ωρομίσθιους, επέκταση αναθέσεων μαθημάτων χωρίς κανένα διάλογο, νέες καταργήσεις ειδικοτήτων κ.ά.

Η ελπίδα όμως πάντα υπάρχει. Εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς συνειδητοποιούμε μέρα τη μέρα τη δύσκολη κατάσταση, εντοπίζουμε τις αιτίες, προβλέπουμε τις μελλοντικές επιπτώσεις. Και δραστηριοποιούμαστε συλλογικά, δημιουργώντας μια ανθρώπινη ασπίδα προστασίας για το δημόσιο σχολείο.

ΚΑΝΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ, ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΑΘΗΤΗΣ ΔΕΝ ΠΕΡΙΣΣΕΥΕΙ

*Προέδρου του ΔΣ της ΟΛΜΕ

Δημοσίευση στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (7/8/14)