Σε ρόλο... ακτιβιστή ο μητροπολίτης Ανθιμος

Σε ρόλο... ακτιβιστή ο μητροπολίτης ΄Ανθιμος

Απόστολος Λυκεσάς

ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/ΒΕΡΒΕΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Απόπειρα αλλαγής χρήσης της Ροτόντας επιχειρεί εκ νέου τις τελευταίες ημέρες η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Ωστόσο το υπουργείο Πολιτισμού ξεκαθαρίζει: «Η Ροτόντα είναι μνημείο, γι’ αυτό όποιος εισέρχεται πληρώνει εισιτήριο»

Ούτε συντεταγμένη πολιτεία ούτε υπουργείο Πολιτισμού υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη για τον μητροπολίτη Ανθιμο, ο οποίος αποκάλυψε από την περασμένη Παρασκευή τις ειλικρινείς σκέψεις και προθέσεις του για τη Ροτόντα.

Αφού οι παρελκυστικοί τακτικισμοί με τους… αλεξικέραυνους σταυρούς στην οροφή του μνημείου δεν έπιασαν, αφού οι παρασκηνιακές κινήσεις, οι πιέσεις και η «υπηρεσιακή» αλληλογραφία δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, αποφάσισε μόνος του, ως ακτιβιστής σε δράση πολιτικής ανυπακοής, να κάνει τη Ροτόντα εκκλησία.

Διότι πολλά άντεξε -για την ιδιοσυγκρασία του- ο μητροπολίτης: και ποιητικές βραδιές και κλασική μουσική και έργα σύγχρονων συνθετών, αλλά από την ώρα που η UNESCO θύμισε με τις εκδηλώσεις που έγιναν πριν από 15 μέρες ότι η Ροτόντα είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς αντιλήφθηκε ότι το έχανε το παιχνίδι.

Γι’ αυτό και την περασμένη Παρασκευή προέβη σε ανακοίνωση για μεταφορά του «εγκαινίου» στην ήδη από το 1995 αυθαιρέτως πακτωμένη ιερά τράπεζα. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν ήταν καθαρό αν τελικά το «εγκαίνιον» θα έμενε στη Ροτόντα, διότι κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας δεν είχε τοποθετηθεί στην ιερά τράπεζα αλλά ως προσκύνημα σε διπλανή κόγχη.

Οι επιστολές που αντηλλάγησαν στο τέλος της περασμένης εβδομάδας με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης είχαν χαρακτήρα προσπάθειας για διπλωματική λύση επί των υφιστάμενων ισορροπιών. Τι απάντησε η αρμόδια για το μνημείο Εφορεία Αρχαιοτήτων στο αίτημα του μητροπολίτη;

Πολύ απλά ότι: επιτρέπεται η λειτουργία μέσα στο μνημείο στο πλαίσιο της λύσης που είχε δώσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος και επικαιροποιήθηκε από τον Αριστείδη Μπαλτά, ότι αν ήθελε ο μητροπολίτης θα μπορούσε να μεταφέρει στο πλαίσιο της τελετής το «εγκαίνιον», αλλά ύστερα θα έπρεπε να το αποσύρει και τέλος, το προκλητικότερο όλων για τον κ. Ανθιμο, πως αν στο μέλλον θέλει να κάνει κάτι περισσότερο από όσα οι συμφωνίες και οι υπουργικές αποφάσεις ορίζουν, θα πρέπει να ενημερώνει, για να λαμβάνει τη σχετική έγκριση, έναν μήνα πριν.

Η απάντηση του μητροπολίτη ήταν φυσικά ότι αυτά… ισχύουν για τους κοινούς θνητούς. Αυτός μόνος αποφασίζει, μόνος πράττει, μόνος εγκαθιδρύει καταστάσεις και δεδομένα. Τι καθαρότερο από όσα είπε χθες μέσα στη Ροτόντα; «Οι κρατικές υπηρεσίες μάς δυσκόλεψαν, ενώ είναι φανερό ότι ο χώρος αυτός υπήρξε επί αιώνες εκκλησία.

Το Δημόσιο θέλει ένα μνημείο να είναι ξερό και άχρηστο, ενώ δεν έχει ιδιαίτερο λόγο στο να βοηθάει τις εκκλησιαστικές μας δημιουργίες. Εμείς για σήμερα θέλαμε να κάνουμε μια λειτουργία διαφορετική, σε αυτό το εκπληκτικό μνημείο, είχαμε κανονίσει να γίνουν κι άλλα πράγματα και να υπάρξει και ζωντανή μετάδοση από την ΕΡΤ σε όλη την Ελλάδα, αλλά δεν μας το επέτρεψαν.

Αλλοι θέλουν ένα τόσο εκπληκτικό μνημείο να έχει χαρακτήρα κοσμικό και να χρησιμοποιείται από άθεους. Δεν μπορούμε να το αποδεχτούμε, αφού αν καταμετρήσουμε τον βίο αυτής της εκκλησίας θα καταλήξουμε στο ότι είναι εκκλησία. Η αρχαιολογική υπηρεσία προσπαθεί να μην κινδυνεύει το μνημείο, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνεται λειτουργία ή να είναι επισκέψιμο.

Εχουμε καταλήξει στο να χρησιμοποιείται το μνημείο εξ ημισείας από το Δημόσιο και την εκκλησία, ωστόσο αν ήμασταν οργανωμένοι, το κτίριο αυτό θα είχε αποδοθεί στην εκκλησία, με τον όρο να συντηρείται και με έξοδα της εκκλησίας. Θα δούμε πώς θα λυθεί η διένεξη, ελπίζουμε να λυθεί το ζήτημα και να χαρακτηριστεί ως θρησκευτικό κτίριο. Η εκκλησία δεν πρόκειται ποτέ να παραιτηθεί από τα δικαιώματά της πάνω σε αυτό το έργο».

Μια τόσο καθαρή τοποθέτηση χρειάζεται σίγουρα μια εξίσου καθαρή απάντηση. Κι αυτήν δίνει με δήλωσή της στην «Εφ.Συν.» η Μαρία Βλαζάκη, γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού. «Αν δεχτούμε την παραμονή του ‘’εγκαινίου’’ στη Ροτόντα θα είναι σαν να αποδεχόμαστε ότι δεν είναι μνημείο αλλά εκκλησία. Η Ροτόντα όμως είναι μνημείο, είναι στην ευθύνη του ΥΠΠΟ και γι’ αυτό όποιος εισέρχεται πληρώνει εισιτήριο.

»Επιπλέον το ίδιο το ‘’εγκαίνιον’’ είναι ένα εύρημα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, το οποίο μέχρι τώρα φυλασσόταν και προστατευόταν από την ίδια την εκκλησία. Το υπουργείο και οι υπηρεσίες του δεν μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια και τη συντήρησή του. Γι’ αυτό και το ‘’εγκαίνιον’’ δεν θα μείνει στη Ροτόντα, θα επιστραφεί εκεί όπου βρισκόταν μέχρι τώρα».

Αντίδραση υπήρξε και από τους Φίλους της Ροτόντας, οι οποίοι σε ανακοίνωσή τους τονίζουν ότι «η κίνηση αυτή της Ιεράς Μητρόπολης επιδεικνύει περιφρόνηση όχι μόνο προς τη νομιμότητα, αλλά και προς το κοινωνικό consensus που έχει δημιουργηθεί γύρω από τις μεικτές (θρησκευτικές και πολιτιστικές) χρήσεις του μνημείου.

Το υπουργείο Πολιτισμού και οι αρμόδιες υπηρεσίες του οφείλουν να προασπίσουν την ταυτότητα του μνημείου ως πολιτιστικού αγαθού και να διασφαλίσουν ότι η κατ’ εξαίρεση λατρευτική του χρήση δεν θα εξοβελίσει την πολιτιστική και μουσειακή ταυτότητά του». Με ανάρτησή της, η δικηγόρος και πρώην δημοτική σύμβουλος Ελεάννα Ιωαννίδου τονίζει ότι επιχειρείται «μόνιμη και παράνομη παρέμβαση» ώστε «να δημιουργηθεί τετελεσμένη κατάσταση» προκειμένου να μετατραπεί «έτσι de facto το μνημείο σε ναό».

Παλαιοί και σύγχρονοι αρχαιολόγοι που μίλησαν στην «Εφ.Συν.» τόνιζαν ότι κατ’ αρχήν δεν προκύπτει από πουθενά σχέση της Ροτόντας με τον Αγιο Γεώργιο, ότι οι υποθέσεις της Μητρόπολης δεν εδράζονται σε κανένα ιστορικό στοιχείο παρά μόνο σε εικασίες, αλλά ακόμη κι αν αυτά ήταν αλήθεια, σήμερα δεν συντρέχει κανένας λόγος επαναφοράς του «εγκαινίου» αφού η Ροτόντα είναι χαρακτηρισμένη ως μνημείο.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι την επόμενη Παρασκευή διοργανώνεται συναυλία μεσαιωνικής μουσικής στη Ροτόντα κι ακόμη μεγαλύτερο ότι μόλις στις 4 Απριλίου έγινε στο μνημείο η ετήσια εναρκτήρια εκδήλωση του ευρωπαϊκού δικτύου UNESCO με συναυλία των Ευανθίας Ρεμπούτσικα, Ελλης Πασπαλά. Την εκδήλωση είχε χαιρετίσει η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου.

Είχαν παραστεί οι: Γιάννης Αμανατίδης υφυπουργός Εξωτερικών, Απόστολος Τζιτζικώστας περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά, υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Κώστας Ζουράρις υφυπουργός Παιδείας, Σωκράτης Φάμελλος αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Τάσος Κουράκης αντιπρόεδρος της Βουλής, Καλυψώ Γούλα προέδρος του δημοτικού συμβουλίου και η διευθύντρια του πρωθυπουργικού γραφείου στη Θεσσαλονίκη Κατερίνα Νοτοπούλου.

Αναρωτιόμαστε, οι προαναφερόμενοι και όσοι έχουν οργανώσει δρώμενα στη Ροτόντα θα βγάλουν άραγε μια ανακοίνωση που να θυμίζει στον μητροπολίτη έστω τα συμφωνηθέντα;

http://www.efsyn.gr/